%100 Amezkoako garagardo ekologikoa, olibondoak eta beste
Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die aurrekoei: garagardogintza. Bakedanoko bere lurretan ekoitzitako garagar eta lupuluarekin sortzen ditu Urederra Garagardoak.
“2010ean hasi nintzen olibondoak landatzen, Artaxoan, baina proiektuan buru belarri 2016an sartu nintzen”. Olibondoak izan ezik, gainontzeko ekoizpen guztia Bakedanoko familiako lurretan egiten du Ruiz de Galarretak. “Ni bakarrik nago proiektuan, baina nire bikotekidearen laguntza handia jasotzen dut”, adierazi du.
Nekazaritzako ikasketak eginak zituen Ruiz de Galarretak, eta zenbait urtez nekazal sindikatu batean lanean aritu ondoren, bere proiektua martxan jartzeko gogoa sentitu zuen. Guztira hamabi bat lur hektarea lantzen ditu nafarrak. “Eskala txikian aritzen naiz, eta produktuei balio erantsia ateratzeko, salmenta zuzena egiten dut”. Ekoizpenaren zatirik handiena hurbileko merkatuetan, kontsumo taldeetan eta zuzeneko salmenta bidez ateratzen du, baina nekazarien zenbait saretan ere parte hartzen du, Hazialdekon eta Ekoalden kasu, eta Gipuzkoako Biolurreko okinekin ere harremana du. Eraldatzeko, olibak Cascanteko La Casa del Aceite errotara daramatza, ekologikoan egiteko aukera askorik ez baitu Nafarroan; eta, sagarrekin, berriz, Lodosako eraldaketa gune txiki batean egiten du zukua.
Urederra garagardoak
Berak ekoitzitako garagarrarekin eta lupuluarekin egiten du garagardoa, Bakedanon bertan eraiki duen lantegi txikian. “Ziklo osoa ixtea zen nire helburua, hori zen nire apustua”. 2019an hasi zen garagardogintzan, eta oraindik ikasten segitzen duela dio, baina gustua hartu dio honezkero. “Duela bi urte, bisita gidatuak egiten hasi ginen. Lantegi barruan eta lursailetan ibiltzen gara, lupulua ikustera ateratzen gara, garagardoaren elaborazio prozesua azaltzen dut…”.
Eskala txikiko ekoizpena izanik ere –edo agian horrexegatik–, hasieratik argi zuen Ruiz de Galarretak dibertsifikazioaren garrantzia, eta baita eredu ekologikoan ekoiztearena ere: “Argi neukan hasieratik, gauzak ongi egin nahi ditut”.
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da asmoa, eta bide luze horretan, egitasmo berria gauzatu du:... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
2009an sortu zen Ja(ki)tea elkartea zenbait jatetxe, sukaldari eta gastronomia kritikariren arteko elkarlanetik. “Hasiera hartan, Gipuzkoako 14 bat jatetxe elkartu ginen, baina pixkanaka hazten joan da proiektua, eta gaur egun 37 gara”, azaldu du Xabier Zabaletak,... [+]