Comeza a batalla de Montejurra durante a Segunda Guerra Carlista. A guerrilla carlista triunfou en cifras case o dobre contra o exército liberal e mantivo o control de Estella até o final da guerra. Desde entón, Jurramendi converteuse en símbolo do carlismo e todos os anos celebran a súa romaría. Nos últimos anos do franquismo, a romaría converteuse nunha manifestación contra o réxime, e en 1976 os pistoleiros ultradereitistas comezaron a disparar e mataron a dous mozos.