Arthur Clark escribiu en 1953 a novela distópica O fin da infancia: unha descrición dunha sociedade que deixou de xogar. E non é o momento de xogar especialmente a infancia? O momento de xogar, de sorprender, de ver e de facer preguntas vivas. O momento de deixar o espazo para entender aberto, sen necesidade de dar ou recibir respostas.

O certo é que, na actualidade, estásenos recortando o tempo para xogar ou preguntar e entender. Hai que tomar decisións, rápido! Pillounos a presión dos resultados inmediatos. Non é unha urxencia unha madurez? Non estamos a promocionar o mesmo modelo de competitividade que os adultos? Que son programas como MasterChef ou Eurovision Junior? Supoñen eliminar a infancia? A sociedade do rendemento é quizais tamén unha sociedade contra a infancia.

Con todo, ao redor da televisión, Neil Postmann realizou outra lectura en 1982, nun ensaio titulado A desaparición da infancia. Na súa opinión, cando os pais empezaron a traballar fóra de casa, deixaron aos nenos fronte á pantalla da televisión. Xunto a iso, os nenos viron en directo as historias dos adultos e, por tanto, a chegada da televisión supuxo o “fin da infancia”. A pantalla deixou ao descuberto, en toda a súa crueza, temas como a sexualidade e a morte. Na época anterior, saber ler era imprescindible para chegar aos “segredos” dos adultos. Moi diferente é a lóxica dos libros! Pola contra, a preponderancia dos medios audiovisuais ha igualado a infancia e a madurez, rompendo a diferenza. E pense no grao de desenvolvemento desta tendencia coa vitoria do mundo dixital. Segundo o informe da ONU, a pornografía online consómena sobre todo os nenos de 12 a 17 anos… Postmann considera que a inocencia e o segredo son o aceno de identidade da infancia, agora móstranse transparentes que hai que experimentar por si mesmos e descubrir aos poucos.

Pero, fóra da lóxica do rendemento, deberiamos recuperar ese “tempo perdido” de preguntar, investigar e xogar na infancia? Chegamos grazas ao tempo perdido! Xogar é, ademais, unha cuestión seria na infancia, non é un mero entretemento: pode ser unha forma de representar a dor, a morte, a sexualidade e a soidade. Xogar aos superheroes é unha forma de imaxinar límites; esconderse, ao adulto “Podes perder? Quéresme o suficiente como para buscarme?”. O desexo nunca é anónimo e os nenos e nenas dedícanse a buscar a pista diso, coa intención de adquirir un coñecemento propio… Por tanto, estaría ben manter vivo o tempo da infancia: ter tempo para construír o futuro sen urxencia.