Como na Idade Media dominaba Deus, na época moderna vivimos sometidos ao mercado e ás súas ríxidas leis. Os grandes soldos de alto nivel están determinados polo mercado, xa que os premios dos CEO de Iberdrola ou BBVA márcanos os mercados do seu sector, aínda que levan 300 veces máis ao saco que un simple empregado. Esta regra quedou clara cando a Rodrigo Rato lle preguntaron por que as caixas estaban tan mal: “É o mercado, amigo”. Mentres tanto, a maioría dos gobernantes das caixas de aforros levaron a casa gran cantidade de diñeiro público e privado, polo que moitos terminaron en prisión.

A Organización Mundial do Comercio (OMC) dinos claramente que co mercado libre a economía mundial estaría mellor, que o consumidor tería máis capacidade para adquirir bens e servizos e que tamén se coñecerían melloras no emprego. Á fin e ao cabo, a OMC só explícanos unha parte da verdade, mentres esconde o reverso.

Para que o mercado sexa efectivo, as persoas traballadoras, as mercadorías, o capital e os servizos deben moverse sen obstáculos no mundo. Iso é o que esixe a economía globalizada, que os impostos fronteirizos deben desaparecer e que as normas xurídicas, fisicosanitarias deben igualarse entre os países. Pola contra, os mercados non son eficaces e prexudica a todos.

O espazo ideal para incrementar a eficiencia dos mercados libres é o da UE. Con todo, no mercado da UE os tráficos de capitais non están á marxe dos obstáculos. Un exemplo claro témolo no tema da empresa Talgo. Utilizaron un fondo de capital húngaro disposto a entrar no capital social de Talgo e un argumento banal para desfacerse desa nova propiedade: que ese fondo está relacionado co capital ruso e que Rusia está no “eixo dos malvados”, foi suficiente para escorrentar o capital fresco da empresa vasca. O outro caso foi o de impedir a fusión entre Commerzbank (alemán) e o UniCrédito italiano, ambos os bancos da Unión Europea (UE).

As mercadorías non circulan libremente. Até agora, a OMC obrigaba a todos os países, especialmente os pobres, a reducir os impostos sobre as mercadorías. Desta maneira, os países desenvolvidos podían acceder facilmente aos países pobres de destino. Os países desenvolvidos establecen as súas propias normas en detrimento de os pobres. Pero, que ocorre cando a nosa mercadoría comeza a producir un país como China, mellor en calidade e prezo que os desenvolvidos?

Este caso dáse actualmente nos coches eléctricos, aceiros, electrodomésticos, etc. De todos os bens, o máis rechamante é o dos coches eléctricos. Para facer máis rendible a automoción, moitas empresas trasladáronse a China desde a UE ou EEUU, o que supuxo un gran desenvolvemento da industria da automoción en China, onde os coches eléctricos son máis baratos que os de aquí e, ademais, resultan tan atractivos como os nosos en canto a tecnoloxía e aspecto físico. Así, para protexer a industria dos coches eléctricos da UE ou EEUU, impuxéronse aos turismos chineses límites: Canadá e Estados Unidos ao redor do 100%, a UE o 38%…

Peor aínda, por exemplo, si as empresas da UE queren evitar as sancións de Estados Unidos, non poderán vender maquinaria ás empresas chinesas, si esas máquinas teñen compoñentes electrónicos producidos en Estados Unidos, todo iso en nome da seguridade. Ás agachadas, preténdese frear o desenvolvemento económico de China, tal e como sucedeu no século XIX coa guerra do Opio.

En consecuencia, a curto prazo, o consumo desmesurado entre nós podería reducirse e o medio ambiente agradeceríao. Seguro.