Debería renunciar a escribir esta columna, pero é tarde. Celebráronse eleccións en Francia. Onde está Francia? Si, aquí arriba, no norte; pero no mundo non sei onde está Francia agora, que é. E non sei desde cando lle miro case exclusivamente de medo.

Non sei case nada da política francesa. Son un deses vascos de Gipuzkoa que coñecen con máis detalle a política española que a propia, e as vellas xeneralidades da política francesa, como tamén a do noso Norte. Podería facer unha autocrítica para criticar esa ignorancia.

Ou centrarse no que esta vez daban ao tema: si o nacionalista Peio Dufau sería deputado (si) dentro da NFP; si o Fn, a extrema dereita, gañaría as eleccións. Por desgraza, a NFP gañou e non sei dicir nada.

Podo insistir coa extrema dereita, que non gañou, pero que venceu, e que se trata dun auxe global. Podo volverme a pór apocalíptico. A mala sorte quixo que no Reino Unido os resultados non sexan os mesmos que no resto do mundo. Non dá coincidencias para a xeneralidade. Pero aínda que pareza, que, non vexo un diagnóstico claro, eu tampouco o vexo, penso nun ao mes, e enfádome moito con moitas explicacións, e si a tantas, pero logo, bo, pero… e eu que sei, tamén me esquezo. Non me atrevo a ter unha opinión, quizá, por iso teño tantos. Ás veces penso que non deberiamos ter máis sobre o tema nun tempo, que parece traumatizado, que non sacamos as conclusións oportunas.

Por dicir algo, parece que aos franceses dálles tanto medo como a min unha parte do seu país, e ese medo foi rendible nos asentos (e, por tanto, sobre todo nos non asentos). Lembrei aquela frase de Gravois (parafraseando a Borges) que antes mencionara “si non é o amor, que sexa o espanto”, que non funcionou, e talvez foi a valentía dos arxentinos a que trouxo a Milei, e o medo dos franceses arrebatou o goberno a Le Pen. Quizá sexa iso o que hai que adiviñar, o que hai que facer en cada momento, o atrevemento ou o medo. Nos obstinamos en vencer medos, en escorrentar, en non escoitar. Os temores da vida non deben ser escorrentados ata que non se demostre que non teñen razón. E poida que haxa un medo compartido para xuntar suficientes razóns. Ata que saibamos que hai solucións, que o medo nos salve (uns a outros).