Estando en campaña electoral no Parlamento Europeo, Iñaki Galdós escribiu un interesante artigo en Berria explicando que EH Bildu anunciou que Hego Euskal Herria defendería en Europa a negativa da OTAN no referendo de 1986. Posteriormente, Galdós lembrou os cambios pragmáticos ocorridos nos países neutrais e nos partidos das esquerdas soberanistas. En 2012 a SNP escocesa pasou de estar en contra da OTAN a ser favorable. Con esta lóxica, Galdos mostrou a súa disposición a xogar unha chuleta se a posible república vasca alcanzase a independencia, “que quen goberna (...) seguiría sendo membro da OTAN txintxo-txintxo”.

Ese chinchito significa asumir o noso dereito a decidir e a soberanía están limitados: non podemos tomar decisións en contra da vontade de Washington, por exemplo, saír da OTAN para gañar autonomía nas relacións internacionais. Moitas veces pénsase que unha vía para facilitar a secesión é a vontade de manter como propios as alianzas e dependencias internacionais do Estado de orixe.

O certo é que entre os membros da OTAN, á marxe dos procesos de descolonización, nunca se produciu unha independencia. Non estás na primeira alianza militar do mundo para logo padecer secesión en casa. Os nacementos dos novos Estados son actos xeopolíticos, polo que as competicións entre potencias teñen moito que ver. Isto non significa que rebaixar o prezo da secesión non sexa unha estratexia, a República Vasca sería máis posible si profundásese no proceso de integración europea democratizándoo e federalizándolo. Isto significaría que Bruxelas fose autónoma de Washington. Entón si, a república vasca tería máis posibilidades de conseguir unha desanexión que unha independencia na federación da UE.

O escenario mencionado non é fácil. Por iso, o segundo escenario posible para a obtención da República Vasca non pode ser descartado: Continuar a decadencia occidental até a existencia dun caos xeopolítico que xere posibilidades de secesión. Un sinal de decadencia e debilidade é que Washington e Bruxelas queiran unir en breve os estados da súa esfera de influencia, por exemplo, recorrendo aos gobernos que queren autonomía nas súas relacións internacionais. Irakli Kobakhidze, primeiro ministro de Xeorxia e gañador do premio Sabino Arana de 2022, sábeo ben. Pouco lles valeu levar á constitución o obxectivo de entrar na OTAN e na UE. A pesar de que moitos países occidentais teñen leis similares, este pequeno estado do Cáucaso non lles gusta facelo porque pensan que pode dificultar a súa intervención no país. En consecuencia, varios membros dos gobernos occidentais han participado en manifestacións ilegais en Tbilisis e foron criticados, ameazados e sancionados polas autoridades xeorxianas. É máis, o comisario da Comisión Europea, Olivpatronato Várhelyi, informou telefonicamente a Kobakhidzer de que si continuaban coa aprobación legal podíase polarizar máis á sociedade xeorxiana, o que podería xerar situacións incontroladas cando, como sucedeu, foron tiroteados días antes a Robert Instancia, primeiro ministro socialdemócrata de Eslovaquia.

Desde a década de 1980, un primeiro ministro da UE non sufriu este tipo de atentados importantes. Con todo, os medios de comunicación chegaron a xustificar case o atentado contra Fico e golpeáronlle politicamente á vítima. Fico que non se porta chinchito, pedindo negociacións na guerra de Ucraína e denunciando a masacre que Israel está a cometer contra os palestinos.