Catro meses despois da miña última colaboración con ARGIA, por medio deste texto retomei os meus artigos de opinión, pero vouvos a explicar por que abandonei esta tempada as páxinas desta entrañable revista.

O 20 de febreiro estreouse o documental A xarxa ultra (rede Ultra), un proxecto audiovisual para o programa Sense Ficció de TV3 (televisión pública catalá). Tiñamos o encargo de representar un fenómeno tan preocupante como descoñecido para a maioría da sociedade: como se introduce a ultradereita nas vidas dos mozos a través das redes sociais.

Segundo a macroencuesta realizada polo Centre de Estudis de Opinió (CEO) de Cataluña, o 9% dos mozos da xeración Z (entre 15 e 25 anos aproximadamente) atópase entre 8-10 da escala ideolóxica, é dicir, no extremo dereito. A maioría son homes e aínda que o número pareza anecdótico, hai que ter en conta que a porcentaxe é case o dobre que o da xeración anterior.

Este dato marca unha nova tendencia e sinala que unha porcentaxe importante dos mozos é para as opcións ultrarrápidas. Esta tendencia xa condiciona o cadro político-institucional das organizacións en moitos lugares do mundo e parece que non tocou teito. Está de moda ter fachada? Por que algúns mozos ven a ultradereita como antisistema?

As respostas son múltiples, pero no Estado español destaca o impulso e prestixio que tiveron determinados contidos creativos e as plataformas de xeración de noticias falsas. Máis aínda tendo en conta que todas as investigacións confirman que as redes sociais son as canles de información máis utilizados polas novas xeracións e non os medios convencionais.

As denominadas fachadas, como Infovlogger ou Liberdade e o que Xurda, aliméntanse das polémicas que xorden en portais como o Estado de Alarma de Javier Negre, para intoxicar o debate político e difundir con impunidade os discursos de odio. As plataformas xogan un papel moi importante, xa que en lugar de castigar ás opinións misóginas, homófobas ou racistas, os algoritmos fomentan contidos conflitivos e, por tanto, conseguen manter aos usuarios na rede e monetarizar as publicacións.

Na cima desta complexa rede atopamos aspectos como o Vox e o PP. Contratando publicidade institucional e dotándolles de partidas orzamentarias propias, financian a estes novos famosos de Internet para desviar a atención e trasladar a axenda mediática ao seu favor.

Había unha condición para facer o documental: que os protagonistas falasen. Por iso entrevistamos a moitos adolescentes de extrema dereita e ao tres fundadores antes mencionados. Era un gran reto, como dar voz sen promover nin xustificar os seus discursos? Non vos vou a facer spoiler, pero até agora o público e a crítica encomiaron o esforzo.

A nosa principal conclusión é que, tendo en conta que tivo moitos espectadores, conseguimos pór de manifesto unha das estratexias que nos están utilizando para gañar o partido. Xa non era viable ignorar o fenómeno para evitar o seu crecemento. Convídovos a ver o documental, a sacar as vosas propias conclusións e a actuar en consecuencia, para que entre os nosos mozos non floreza a semente do odio. Aínda estamos a tempo.