argia.eus
INPRIMATU
Dorleta Kortazar Alkoz, voz silenciada
“Os contos elíxennos os narradores e non nós os contos”
  • Cortázar ten claro que aínda que el sexa narrador de contos, o oínte é o viaxeiro. O oínte é o que entra no mundo da fantasía e salgue como ao principio. “Eu conto coa intención de sacar ao público diferente da sala. Eu mesmo quero que saia así cando son un oínte de contos normal”. Sentados nunha terraza para protexerse da choiva, Cortazar cóntanos a súa historia tomando un café.
Aitziber Zapirain Etxaniz @ZapirainEtxaniz 2024ko urtarrilaren 10a
"Nik isilduei eman nahi diet ahotsa. Isilduak direnei. Sarri emakumeak dira nire kontaketen protagonistak. Horrez gainera, belaunaldikotasuna asko zaintzen dut". Argazkia: Dani Blanco / ARGIA CC BY-SA

Cando empezou a contar?
Chegou bastante tarde á miña vida, e ademais por casualidade. Estaba a pasar unha dura crise en 30 anos. Non sabía que estaba a facer, nin que quería facer. Sentíame á deriva. Mentres pensaba para cumprir algún soño, viaxei á miña infancia.Atopeime entre aplausos, cando a xente estaba a desexar comigo, recentemente feita un pequeno teatro. Pechar os ollos e aínda teño moi viva esa sensación. Case tres décadas despois sentín que quería facelo.Chamei a

Virginia Imaz, clown e contacontos para saber se tiña algún curso en marcha. Díxome que estaba a piques de iniciar unha formación mensual para mergullarse na conta de contos. Animeime a inscribirme. Xuntabámonos o domingo, pasabamos todo un día xuntos. “Terás que empezar, o repertorio non fáltache”, díxome Virginia. E empecei a contar contos sen crer moito en min.

Unha crise levoulle a iso, pero segue formándose.
Volvín unirme a min mesmo e quixen abordar desde o principio a seguridade interna que me dá a formación. Apúntome aos cursos sempre que podo. Teño moitas ganas e motivación para traballar, para colaborar con outra persoa… Aprender non é un esforzo.

Fotografía: Dani Blanco / ARGIA CC BY-SA

Que se necesita para contar?
Eu creo que para contalo ben, para atrapar ao público, sexa adulto, novo ou neno, o narrador ten que ter claro que quere contar e como. Ten que ter unha mensaxe clara e ben construído, e farao xunto co conto. En definitiva, o conto é unha ferramenta para iso.

E ti que queres contar?
Neste momento diría que estou a completar a miña mensaxe. Eu creo que é importante que teñas voz propia sen sentirche copia de ninguén. Eu quero dar voz aos silenciados. Aos silenciados. A miúdo as mulleres son as protagonistas dos meus relatos. Ademais, coido moito a xeneralidade. Paréceme moi importante visibilizar, escoitar a xente maior, a mulleres maiores, a avoas, ás veces tamén utilizo figuras femininas que nos mostran o camiño. Selvas, por exemplo. Os contos son viaxes de descubrimento e nos que se aprende. Eu quero atrapar a quen vén escoitar con esa viaxe, e quero que saia da sesión, non como veu, senón doutra maneira.

Cres que se han instrumentalizado os contos?
Antes, os contos contábanse na familia. Eran contos transmitidos oralmente, contos tradicionais. Varias xeracións reuníanse ao redor do lume para escoitar a mesma historia. Os contos tradicionais teñen varias capas. Ademais, provocan diferentes sensacións e reaccións en cada persoa. Supoño que ocorrerá o mesmo noutras manifestacións artísticas. Segundo o momento da vida, un mesmo conto pódenos influír diferente. A presión do modelo de sociedade actual tamén chegou aos contos, e parece que cando escoitamos ou lemos un conto, debemos sentir algo, transformar algo dentro de nós, debemos influír. Eu non son partidario. Os contos son para o pracer, cando nos penetramos na viaxe baixamos as nosas barreiras, quitamos as máscaras e entón chegamos as sensacións de cine. Cando conseguimos chegar a ese vínculo persoal, nese momento si, os contos son transformadores. Os contos específicos para xestionar emocións, traballar o enfado, falar de celos… están de moda, pero non me gusta contar. Todos estes ámbitos están afectados polo conto que eu creo. Os contos narran, en definitiva, a vida mesma.

Cóntao para nenos, adolescentes e adultos.
Nos últimos meses estou inmerso nas miñas ganas, e aínda que aínda non teño unha resposta clara, diría que sinto diferente ante cada público. Conto contos diferentes, por suposto, segundo a idade do público. Gústame moito contar contos infantís a adultos. Prodúcense reaccións moi bonitas. É certo que non son sesións ordinarias e que o número de asistentes adoita ser moi reducido. Porque limitamos o conto á infancia e é unha pena. Aínda que cheguemos, temos moito que escoitar, gozamos escoitando, e deberiamos darnos ese permiso. O adulto necesita unha boa predisposición para ser oínte, porque a idade adulta tamén necesita moito pracer. É verdade que os que veñen repiten. A primeira vez atópanse con algo que non esperaban. Parece maxia, pero diría que os contos nos elixen e non nós os contos. É a sensación que temos moitos.

Kontalaritzaz

“Autoestimuarekin gatazka bat dugu, jende aurrean zerbait egiten dugun guztiok. Oso lotsatiak izan arren, oholtza gainean edo edonon publiko aitzinean jartzen garenean, zerbait pizten da gure barrenean. Lotsa gainditu, beldurra uxatu, eta magia pizten zaigu barruan, eta gozatzen hasten gara”. Formakuntza ugari eta etengabekoa egitearen aldekoa da Kortazar, “nik ikasi egin dut kontatzen hasi aitzin eta ikasten segitzen dut. Ikastaroa non, ni han”. Zer eta nola kontatu, hurbildu denari ahalik eta onena eskaintzea, kontu serioa da Eskoriatzako alabarentzat.