Os nenos de Educación Infantil da ikastola Karmelo de Santutxu estudabamos na sede de Santa Marta. No centro dunhas escaleiras estaba a nosa pequena ikastola e tiñamos que subir e cruzar a estrada para ir á praza do Carmelo. Á hora de xogar os nenos iamos en fila, de dúas en dúas, da man. Ao volver do mesmo xeito, pero cruzando a estrada, saïamos a toda velocidade descendendo polas escaleiras, permanecía pechada até a porta. Entón empezabamos a golpes contra a porta: “Abride, abride, que somos policias!” (Abre, abre, somos policías! "), ata que alguén abra a porta por dentro. Hoxe en día isto sería impensable, porque nos ensinaban nas ikastolas... Pero non era senón un reflexo da realidade que nos rodeaba.

Despois fomos á “nova ikastola”, que hoxe é a Casa Social autogestionada Karmela. Alí xogabamos á policía e ao roubo (“polis e cacos” para outros nenos do barrio). Ninguén quería ser policía. Xogabamos igual “a indios e vaqueiros”, e a maioría indio!

Naquela época ía vestido de gris Policía; a Garda Civil “de verde piolo”. Tiñan bigote e moi mal aspecto. Aparecían nas mobilizacións a favor do eúscaro, tocaban coa palabra e tiraban as pelotas. A maioría tiña algunha pelota de goma en casa. Aínda lembro o que cargamos en Santutxu en Olentzero e escondémonos/escondémosnos nunha carnicería. Eramos críos, pero viamos de cerca que era a Policía.

Agora vou todos os anos aos indios. Son indíxenas, non indios, nin plumas nin arcos, pero eu aínda me identifico con eles. E agora doume conta de que deles temos algo que aprender. As dársenas colombianos e outros pobos teñen a Garda Indíxena, téñaa Kiwe, unha estrutura de conservación e protección do pobo e do territorio, que moitas veces estivo no punto de mira dos grupos armados e dos gobernos dereitistas. Téñalas Kiwe tentaron a miúdo equiparalas coas defensoras, pero están moi lonxe delas. A garda carece de estrutura militar, carece de armas e nela atópanse nenos, adultos e anciáns, formados e involucrados no coidado. As súas únicas armas son o pau e o pano vermello e verde, pero son suficientes para axudar aos cidadáns a coidar a terra nai, protexer o territorio e, cando sexa necesario, deter aos delincuentes e polos en armonización.

Os que decidiron terminar o Ospa Eguna escribiron que non fai falta ningún tipo de policía. A policía sempre coidou aos poderosos e teñen razón. Pero a Policía non é só cuestión dos capitalistas, senón tamén dos gobernos comunistas. Nós o que necesitamos son gardas, pero non civís, senón teñas Kiwe, que poñan a garda no centro.