argia.eus
INPRIMATU
Tecnoloxía
Ficcións sociais
Diana Franco Eguren 2023ko irailaren 05a

A canción Izarren hutsa de Mikel Laboa tróuxena a esta columna varias veces, porque é unha letra chea de sabedoría, unha ampla canción ao redor da relación entre humanidade e cosmos. Hai unha parte na que se fala de pobreza: "Quen non o ten sabe ben o bo que é telo, o home vive sempre tentando satisfacer as súas necesidades".

En 1990, a filósofa Adela Cortina, catedrática de Política Ética e Filosofía na Universidade de Valencia, creou a palabra aporofia. Lin en Wikipedia que é unha palabra que provén dos poros grego e que significa pobre, polo que a palabra aporofobia denotaría o medo á pobreza. Segundo Adela, o medo real dos seres humanos é que as súas "carencias" á hora de xogar cos demais individuos contáxiennos –a "carencia" entre comiñas, porque é moi relativo e cada un está relacionado co lugar onde creceu e coa concepción do mundo da colectividade que ten interiorizada–. Así, tentamos evitar repróchelos das persoas para formar parte das nosas sociedades. Queremos deixar atrás as nosas carencias orixinarias para ter unha boa vida na nosa sociedade. Pero nas sociedades humanas, para ter oportunidades hai que contar co consentimento dos demais, para facerlles entender que deixou atrás esas carencias. En definitiva, o recoñecemento implica oportunidades: traballo, amigos, coidado, participación, benestar...

Como e onde expresar que a túa vida é boa para quen poden orientar as oportunidades na túa vida? Que pode ser aceptado? Na última década, moitas persoas atopamos sitio nas redes sociais para expresar a nosa utilidade, para compartir unha boa imaxe das nosas vidas. Pero o que en principio parecía unha oportunidade ten hoxe un novo aire e ultimamente parece unha obrigación. Quen ten unha boa vida tamén sente a necesidade: quen ten moita mostra as súas boas oportunidades e quen non ten mostra unha ficción sobre a súa vida para sentirse parte dese mundo. Na praza dixital estamos a crear a ilusión de que todo vai ben, no ámbito dixital a aporofobia está moi viva, non queremos ver a pobreza. Creamos ficcións sociais para negar necesidades?