A autora Jud Chamberlin fala de termos como paciente de saúde mental, usuario, encerrado psiquiátrico e sobrevivente. Hai debate sobre a designación?
Hug Roger Figuera: Os membros do movemento dicían que eran pacientes ex-pacientes, pero ao falar de paciente lexitimaban o discurso biomédico, comezaron a utilizar o articulado psiquiátrico para ser máis combativos. En definitiva, pasaron a ser sobreviventes. Con todo, a maior representación actualmente existente é a dos usuarios, xa que os profesionais están máis cómodos no seu uso.
Elisenda Tuneu: Hoxe en día, a xente que se move ao redor do orgullo tolo ha politizado e asimilado o significado de tolo. Entón, hai xente que se identifica como tola e outras que aínda senten que esa etiqueta é moi dura. Hai de todo.

Con que palabras senten cómodos?
R. Tuneu: Aínda non me identifico tolo, aínda que vivín un proceso moi duro, prefiro dicir que son o que segue vivo. Dicir tolo é moi duro porque ten connotación negativa.
H. R. Figuera: Nun dos que tentei suicidarme, vin claro que o proceso de psiquiatrización case me matou. Por tanto , son o que sobreviviu .

Credes que o obxectivo dos profesionais é curar?
R. Tuneu: Si, sen dúbida. Pero o modelo biomédico pon ao mesmo nivel o sufrimento físico e psíquico. É dicir, crese que calquera problema se solucionará cun experto. Nós reivindicamos que non sempre hai expertos e que o modelo biomédico deslegitima a vixilancia colectiva.

Ten relación co capitalismo o querer curar?
H. R. Figuera: O obxectivo do sistema é crear suxeitos o máis produtivos posible, funcionais para o capital, e si non podemos, o que buscan é consumir produtos psiquiátricos. Eu pasei tres anos malos traballando, estaba moi mal, pero o problema agravouse cando deixei de traballar. Ao deixar de producir entrei no circuíto psiquiátrico.

Que prexuízos hai sobre a xente que estivo no psiquiátrico?
R. Tuneu: Chamberlin realiza un traballo teórico moi bo. El foi o primeiro que dixo que ás persoas con sufrimento psíquico acúsasenos de non ser capaces de xestionar a nosa propia vida, de depender doutra persoa, de ter o consentimento dos demais e de ser agresivos. Estes prexuízos foron amplamente difundidos polos medios de comunicación.

Ademais de politizar a tolemia, queredes dignificala?
R. Tuneu: O libro politiza o sufrimento e fai referencia á antipsiquiatría. Un grupo de psiquiatras decidiu afastarnos do discurso hexemónico, pero como profesionais con certos privilexios, dicimos que nos deixan en segundo plano. O que reivindicamos desde o movemento da tolemia é que os sobreviventes dos procesos psiquiátricos habemos xerado coñecemento propio. Chamberlin reivindica que somos profesionais por experiencia e non por estudos.

No preámbulo do libro mencionan, por exemplo, que Chamberlin debería ter unha importancia no feminismo.
R. Tuneu: Ademais de reivindicar o coñecemento da tolemia, queriamos dar a coñecer a súa imaxe. Seguimos sentindo exclusión nos espazos feministas, e por iso cremos que hai que facer autocrítica e retardar a forma de traballar para que nós tamén formemos parte do movemento. Hoxe en día non nos escoitan.

Reivindican a autogestión ante o modelo biomédico. Que alternativa imaxinades?
H. R. Figuera: Temos que crear pequenas cousas. O noso refuxio é o fogar e non os grandes centros.
R. Tuneu: Necesitamos modelos sen profesionais, porque eles adquiren poder con facilidade.

Que ocorre cando os profesionais participan nas alternativas?
H. R. Figuera: Chamberlin explica dous modelos: un no que hai profesionais e non profesionais, pero os que co tempo crearon o grupo márchanse porque os profesionais toman o poder; o segundo no que o non profesionais elixen quen serán os profesionais e avalíanos unha vez ao ano para que non tomen o poder.