Non podo empezar sen facer o chiste habitual…
Moitas veces fanme a mesma broma. Toco a arpa e a rama (ri). Pero toco especialmente a arpa. Elixín que era moi neno: Cando estaba a ver un vídeo de Pirritx eta Porrotx –creo que buscaba o Tesouro–, Olatz Zugasti apareceu tocando a arpa. Rescatou piratas durmidos e pallasos. Entón dixen: “Mamá, iso é o que quero”.

Posteriormente, a miña nai levoume aos concertos dirixidos aos nenos para que reflexionase ben a decisión. Eu tiña claro que quería pegar a arpa. Xa era estudante no conservatorio de Irún, pero en Irun non había posibilidade, polo que empecei a ir a Oiartzun todas as semanas. Recordo que escribín con moita ilusión a Pirritx, Porrotx eta Marimotxi explicando o meu soño. Porrotx respondeume.

Como se golpea a arpa?
Ten os seus propios códigos, como todos os instrumentos. Está xeneralizado pensar que somos poucos arpista, pero non somos tan poucos. Aínda que moitos o deixan no camiño, somos máis do que creemos. Ao principio hai que aprender a posición de cada dedo, facer o oído e recoñecer as cordas, de cores vermellas, negros e brancos, cada un cun son determinado. É un proceso moi lento, é verdade, pero paréceme bonito. Incorporación progresiva das competencias. A constancia é a clave para aprender.

Tes algunha corda en casa?O
Olentzero tróuxome o primeiro, unha pequeno arpa, e aínda o utilizo. Logo pasei a unha maior. Son moi caros e en moitos fogares é imposible comprar. Con todo, creo que a música debería estar ao alcance de todos, e afortunadamente esta filosofía está presente na maioría dos conservatorios, polo que é habitual utilizar os instrumentos dos conservatorios como propios.

Sabendo isto, coido moi ben os dous arpegios que teño en casa, e cando teño que sacalos, son consciente de que aperto os dentes (ri).

Ademais de golpear a arpa, non?
Si, no conservatorio. No Estado español non hai graos universitarios e na maioría dos países estranxeiros si. Conseguín ingresar no conservatorio porque teño o perfil lingüístico e un grao universitario. En setembro abríulleme a porta por primeira vez en Vitoria –o conservatorio está nas capitais do Sur–, e empecei o camiño desde cero. Os alumnos tamén empezan de cero co instrumento e o camiño que están a facer é moi bonito. Non coñecen a linguaxe musical e chupan todo á vez.

Que relación establécese entre a persoa e a arpa?
Recordo a miña mocidade como profesora. Porque creo que, en definitiva, créase unha relación triangular entre alumno, profesor e instrumento. O profesor xoga un papel importante no proceso de aprendizaxe do alumno, mentres que a arpa se tomba no ombreiro, as dúas mans pásanselle por encima e dáselle unha especie de abrazo, é pura maxia.

Tamén traballa en tablado, compaxinando música e palabra.O
eúscaro é moi importante para min. Desde pequeno gustoume escribir para poder sacar aquilo que me custa dicir oralmente. Empecei a facer contos musicais cando estaba en Barcelona, e cando volvín a Euskal Herria quería empezar a escribir. Pero foi complicado. Apunteime á Bertso eskola e escribín un ramo para a posterior música. Perdín ao meu pai e de súpeto non quixo nin ver á miña arpa. Pois creo que ese ramo foi o mango, que me permitiu retomar a arpa.

Máis tarde creamos a banda de versos musicais e seguimos traballando de cando en vez. Ademais de tocar coa orquestra, a arpa é fermoso para combinar música e palabra. O seu son e tamaño atrapa rapidamente a atención da xente.

Que é para o público adulto ou infantil?Aínda non me atrevín a traballar os
contos cos adultos. Á fin e ao cabo fágoo para quen é capaz de estar sentado 40 minutos, sen ter en conta a idade. A maioría dos nenos sostéñena e logo doulles a oportunidade de coñecer a arpa. É sorprendente como respectan o instrumento, que respecto teñen.
Creo que a educación debería prestar moita máis atención e importancia á música. Hoxe en día fanse experimentos moi bonitos, pero o que eu vin e/ou coñecido fanse en escolas privadas, desgraciadamente. Pero a música non debería ter límites, a arte é máis aló do diñeiro.