argia.eus
INPRIMATU
Ironía libre do ex-escravo
  • Big Springs, Tennessee (EEUU), 1864. Durante a Guerra de Secesión, os soldados da Unión chegaron á plantación do coronel Patrick Henry Anderson e liberaron aos seus escravos, entre eles Jourdon e Amanda Anderson. Ambos se trasladaron a Dayton, Ohio, onde comezaron a traballar como traballadores libres. No verán do ano seguinte, poucos meses despois da guerra civil, o ex propietario escribiu unha carta a Jourdon pedindo que volvese á plantación, xa que o negocio estaba en declive
Nagore Irazustabarrena Uranga @irazustabarrena 2023ko martxoaren 28a
Ezkerrean Jourdon Anderson esklabo ohia, askatasuna 1864an lortu zuena. Eskuinean, Anderson koronela, Jourdonen jabe ohia. Argazkia: Dayton History Books
Ezkerrean Jourdon Anderson esklabo ohia, askatasuna 1864an lortu zuena. Eskuinean, Anderson koronela, Jourdonen jabe ohia. Argazkia: Dayton History Books

O 7 de agosto de 1865, o ex-delegado Jourdon Anderson contestou á súa antiga propietaria, que, como non sabía escribir, ditou a carta ao seu novo padrasto, a avogada abolicionista Valentine Winters, quen dixo “como ouvira”.

Na entrada, Jourdon di que se alegra de saber que o coronel está vivo, “aínda que me disparou dúas veces antes de irse”. E dá os saúdos á familia. A continuación di que está a gusto coa nova vida, que a Amanda chámanlle “Anderson” e que os nenos están a aprender na escola. Por tanto, “si disme canto vou recibir, decido si convenme devolverme”.

“Mandy está preocupado”, continúa a carta, “e quere asegurarse de que nos tratamos con amabilidade”. Para iso Jourdon pídelle unha proba, que pague o salario que lle debe polos anos nos que foi escravo. “Traballei ao teu servizo con total lealdade durante 32 anos e Mandy durante 20 anos. Si eu recibo 25 dólares ao mes e Mandy 2 dólares á semana, os nosos beneficios serían de 11.680 dólares. A esta cantidade hai que sumarlle os intereses da retención prolongada dos nosos salarios e descontar os gastos da nosa roupa. Eu fun tres veces ao médico, a Mandy sacáronlle un dente, e iso tamén o podes quitar”.

“Traballei ao teu servizo con total lealdade durante 32 anos e Mandy durante 20 anos. Si eu recibo 25 dólares ao mes e Mandy 2 dólares á semana, os nosos beneficios serían de 11.680 dólares. A esta cantidade hai que sumar os intereses da retención prolongada dos nosos salarios"

Ohio, Jourdon cobraba o soldo os sábados pola noite, “pero os negros de Tenness nunca tivemos unha paga, como os cabalos e as vacas non tiñan. Seguramente chegará a data de expurgo a todos aqueles que enganaron aos traballadores sen pagar salarios”.

Despois fala do futuro dos seus fillos. Di que as súas fillas, Milly e Jane, están cómodas e son fermosas. “Oxalá quedarme aquí e morrerme de fame, que os violentos e malvados donos avergoñan ás súas fillas”. Tamén lle pregunta si abriron escolas para nenos e nenas negros ao redor da plantación, porque “o meu desexo principal é dar unha educación axeitada aos meus fillos”. Para terminar, pídelle a
George Carter Wilson que dea xantares ao seu carpinteiro, “e dálle as grazas por quitarlle a pistola cando estaba a tirar contra min”.

Unha historia contrastada

Amanda, Jourdon e os seus fillos non volveron nunca ao Big Spring. E a carta fíxose inmediatamente “viroso”, primeiro publicouse no xornal Cincinnati Commercial e dúas semanas despois, o 22 de agosto, chegou ás páxinas do xornal New York Daily Tribune.

Pero tamén houbo quen cuestionou a autenticidade da carta e dos protagonistas, pensando que podían ser inventos dos abolicionistas. Pois os historiadores comprobaron todos os datos. Raymond Winbush seguiu a pista do coronel: non conseguiu devolver aos escravos para saldar as súas débedas vendendo a súa plantación e morreu dous anos despois. Winbush conseguiu falar en 2006 cos herdeiros do esclavista e dixéronlle que “Jourdon non volvera aínda enfadado”.

O camiño do matrimonio foi investigado polo historiador Michael Jonhson, explorando as listas de escravos e censos. Mandy e Jourdon tiveron 11 fillos, Jourdon morreu en 1907 aos 81 anos e Mandy en 1913 aos 80. Están enterrados xuntos no cemiterio Woodland de Dayton.