argia.eus
INPRIMATU
A inflación non é neutral
Baleren Bakaikoa Azurmendi 2023ko otsailaren 01a

Cando aínda non superabamos por completo o Covid-19, atacounos un fenómeno coñecido na economía, a inflación. De feito, a finais do ano 2021 comezouse a explicar a constante subida dos prezos xerais, antes da guerra de Ucraína.

As causas da inflación son múltiples, pero, en resumo, distinguiría entre a demanda xeneralizada excesiva ou a derivada do custo adicional de produción. É certo que, unha vez que comezamos a superar o Covid-19, empezamos a utilizar os aforros acumulados, co conseguinte aumento da demanda global e dos prezos dos combustibles. Así, no primeiro caso, a inflación débese á escaseza de bens e servizos, mentres que no segundo, os prezos dos combustibles, así como os custos de transporte, inciden nos prezos dos bens e servizos.

Pronto, as autoridades financeiras tomaron medidas e, en lugar de controlar os prezos oligopolistas dos combustibles e as enerxías máis influentes sobre os custos de produción, comezaron a aumentar os tipos de interese tanto en EEUU como na UE. Con esta medida a economía arrefríase e aumenta o paro, provocando o empobrecimiento dos desempregados, xa que a prioridade é estabilizar os prezos evitando o benestar dos traballadores. Con todo, os traballadores son os prexudicados pola inflación, cuxa parte será máis reducida no PIB anual, e os prezos dos bens que adquiren os traballadores para sobrevivir son máis caros e vólvense máis pobres. Por iso, sería imprescindible indexar os salarios dos traballadores –adaptalos para non perder poder adquisitivo despois da inflación–, e que a medida que suban os prezos, os salarios tamén se encamiñen. Pero para iso necesítanse poderosos sindicatos. Con todo, a indexación non significa que os traballadores manteñan o seu parte do PIB, xa que a produtividade tamén aumenta.

Os prezos dos bens que os traballadores compran para sobrevivir tamén son máis caros, polo que se volven máis pobres

A elevada taxa de inflación fixo que as indexaciones salariais fosen coñecidas en Brasil ou México. Tamén se estableceu a indexación salarial no Estado francés, pero a Segunda Guerra Mundial acababa de terminar e os sindicatos obreiros estaban moi firmes para influír positivamente nas condicións laborais. Con todo, máis tarde, baixo a presidencia do socialdemócrata Mitterrand, abandonaron a indexación porque os salarios debían fixarse por forzas de mercado. Mentres tanto, iníciase a indexación da débeda pública para o financiamento dos orzamentos públicos co fin de dar certeza aos axentes financeiros.

Tamén penaliza a inflación o receptor dos préstamos hipotecarios, que incrementaron os tipos de interese para controlar os prezos, si non é fixo. Así, outra parte da renda deste sector económico perdedor pasou ao sector financeiro.

Por outra banda, a débeda pública adquírena os arrendistas. Os gobernos emitiron a débeda pública desde sempre e é un investimento inmellorable para os millonarios. Agora, tanto os fondos voitres como os xigantescos fondos de pensións privados compran débeda pública e indexan parte dela, ou esixen tipos de interese superiores da débeda... Non é casualidade que se modifique o artigo 135 da Constitución Española para que as débedas contraídas teñan prioridade nos pagos do goberno.

Por tanto, habería que indexar os salarios para manter o poder adquisitivo dos traballadores. É máis, o Fondo Monetario Internacional, gardián do neoliberalismo, demostrou que a subida salarial non pon en marcha a espiral da inflación, pero a subida debe estar por baixo da taxa de inflación. Por que non ocorre o mesmo si os salarios soben por encima da taxa de inflación?