Os debates que se basean nas dicotomías provocan o enmeigo da paisaxe. Desafían a mirada a longo prazo e dificultan o exercicio da perspectiva a longo prazo. É difícil desenvolver unha opinión coa intención de tomar conciencia da bruma que tes diante, de ter en conta os distintos alicerces do debate e de chegar a unha conclusión ou consenso, máis aínda nunha época de comunicación baseada na verdade. Cada vez hai menos regras e condicións nas redes sociais para que o debate se dea nun ambiente san, e os medios de comunicación dificilmente facilitan as condicións. É difícil. Require traballo, esforzo especial, pero hai que facelo. É máis, si hai debates en xogo que son estratéxicos e importantes para un pobo, como o educativo.

Vivo a situación con pena e preocupación. Os axentes e membros da comunidade educativa que traballaron durante moitos anos picoteándose, con argumentos guiados polas emocións e con lentes humedecidas de bruma. O debate está relegado á dicotomía educación pública vs ikastola, mentres que o inimigo, aos lumes cálidos, non recibe miradas nin interpelacións. Non militei activamente no ámbito educativo, non seguín todos os pasos que se deron na educación nos últimos anos, e iso probablemente non me leva a entender moitas das claves do debate, pero unha cousa importante é que teño claro cal é o inimigo, e non vou alimentar ese marco dicotómico.

Como pobo, é un reto enorme conseguir un consenso social no ámbito educativo e elaborar unha nova lei. Por unha banda, porque o valor estratéxico da educación é innegable, pero sobre todo porque pode servir para sentar as bases dunha nova era de construción popular máis aló do ámbito educativo. É unha lei que se implanta hai tres décadas e que ten moitas lagoas: a cuestión demográfica, a segregación, a tendencia a privatizar, a dificultade de euskaldunizar ás novas xeracións, o baleiro na transmisión cultural, a falta de educación feminista, a cuestión da laicidad… A lei está esgotada e non se pode seguir como até agora. Necesitamos unha nova lei que supoña un salto na dirección da Escola Pública e Comunitaria Vasca.

Recollendo o mellor de cada tradición educativa debemos axuntar forzas para unha nova fase no sistema educativo vasco. A bruma que temos diante non nos pode obstaculizar a mirada afastada, evitar actuar sobre a perspectiva da estratexia popular. Non podemos deixar pasar a oportunidade. Non se poden dar saltos sen correr riscos, evitando situacións de confort e dando o mellor de nós mesmos.