O século insosteible de Hoover
- EEUU, 24 de novembro de 1922. Asinouse o Compromiso Hoover e creouse a comisión para construír unha presa na canle do río Colorado, na fronteira dos estados de Arizona e Nevada. A obra faraónica da presa de Hoover foi o comezo dun modelo de xestión da auga que finalizou en 1936 e que se estendeu no século XX.
Cada ano, cando as neves das Montañas Rochosas de Estados Unidos se derretían, o río Colorado desbordábase pondo en perigo os cultivos da zona. Ademais de evitar inundacións, unha presa permitiría ampliar regadíos en zonas áridas, abastecer de auga a outras comunidades de Los Ángeles e California do Sur, producir electricidade… Con esta idea asinouse en 1922 o compromiso Hoover para facer presa.
A presa foi bautizada inicialmente co nome de Boulder, pero nas negociacións foi o secretario de comercio Herbert Hoover, que posteriormente sería presidente dos Estados Unidos, quen finalmente, do mesmo xeito que o convenio, chamou Hoover.
O presidente Coolidge, seis anos despois, en 1928, aceptou legalmente o proxecto, pero a autorización oficial para iniciar as obras de construción obtívose en 1930, presidida por Hoover, ignorando a crise que estalou o ano anterior ou, en certo xeito, coa escusa da Gran Depresión, argumentando que estas obras ían paliar a situación. Así, en 1933 púxose en marcha outro xigantesco proxecto hidráulico e creouse a Autoridade do Val de Tennessee para explotar as augas do río do mesmo nome.
Boccaletti considera que a historia da auga non é tecnolóxica, senón política, aínda que o modelo que se estendeu no século XX teña unha base tecnolóxica
A obra faraónica da presa de Hoover foi terminada en 1936 con 3,33 millóns de m³ de formigón e 49 millóns de dólares (aproximadamente 900 millóns actuais).
Pero quizais o adxectivo “faraónico” non sexa o máis axeitado para falar da presa de Hoover; aínda que os exipcios aproveitaban as fluctuaciones do río Nilo, as políticas de xestión da auga actuais teñen a súa orixe na antiga Roma. É o que di Water o investigador Giulio Boccaletti. A Biography (Auga. Unha biografía) nun traballo que recolle a historia da xestión da auga.
Boccaletti considera que a historia da auga non é tecnolóxica, senón política, aínda que o modelo que se estendeu no século XX teña unha base tecnolóxica. Este modelo, baseado en grandes proxectos de enxeñaría, naceu en EEUU a través de Hoover e Tennessee e estendeuse por todo o mundo. Desde Boccalet coñécese como o “século hidráulico” aos últimos cen anos.
Cre que esta paradigma está a piques de esgotarse e que o modelo futuro pode vir de China. O investigador afirma que o sistema de xestión da auga segue sendo unha incógnita, pero ten claro que o camiño aberto fai 100 anos pola presa Hoover non é sostible.
Guardia Zibilaren historia bat - Hemendik alde egiteko arrazoiak izenburupean, datorren astean argitaratuko dugun 305. LARRUN aldizkariaren pasarte batzuk dira ondorengoak, erakunde armatuaren sorrera garaietan girotutakoak.
Iazko uztailean, ARGIAren 2.880. zenbakiko orrialdeotan genuen Bego Ariznabarreta Orbea. Bere aitaren gudaritzaz ari zen, eta 1936ko Gerra Zibilean lagun egindako Aking Chan, Xangai brigadista txinatarraz ere mintzatu zitzaigun. Oraindik orain, berriz, Gasteizen hartu ditu... [+]
Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia Sailaren zuzendari berria da Maite Errarte Zurutuza (Beasain, 1995), urrian Fermin Leizaolaren lekukoa hartu ondoren. Kultura materiala aztertzen jarraitzeko beharra azpimarratu du, gizartearen memoria eta bizimodu aldaketak erregistratzeko... [+]
Eskultura grekoerromatarrek bere garaian zuten itxurak ez du zerikusirik gaurkoarekin. Erabilitako materiala ez zuten bistan uzten. Orain badakigu kolore biziz margotzen zituztela eta jantziak eta apaingarriak ere eransten zizkietela. Bada, Cecilie Brøns Harvard... [+]
Japonia, XV. mendea. Espioitzan eta hilketa ezkutuetan espezializatutako eliteko talde militarra sortu zen. Edo horixe uste du behintzat Stephen Turnbull historialari britainiarrak. Beste aditu batzuen ustez, askoz lehenago sortu ziren ninjak, duela 2.300-2.500 urte inguru. Eta... [+]
Gogora Institutuak 1936ko Gerrako biktimen inguruan egindako txostenean "erreketeak, falangistak, Kondor Legioko hegazkinlari alemaniar naziak eta faxista italiarrak" ageri direla salatu du Intxorta 1937 elkarteak, eta izen horiek kentzeko eskatu du. Maria Jesus San Jose... [+]
Familiak eskatu bezala, aurten Angel oroitzeko ekitaldia lore-eskaintza txiki bat izan da, Martin Azpilikueta kalean oroitarazten duen plakaren ondoan. 21 urte geroago, Angel jada biktima-estatus ofizialarekin gogoratzen dute.
Atapuercako aztarnategian hominido zahar baten aurpegi-hezur zatiak aurkitu dituzte. Homo affinis erectus bezala sailkatu dute giza-espezieen artean, eta gure arbasoek Afrikatik kanpora egindako lehen migrazioei buruzko teoriak irauli ditzake, adituen arabera.
Chão de Lamas-eko zilarrezko objektu sorta 1913an topatu zuten Coimbran (Portugal). Objektu horien artean zeltiar jatorriko zilarrezko bi ilargi zeuden. Bi ilargiak apaingarri hutsak zirela uste izan dute orain arte. Baina, berriki, adituek ilargietan egin zituzten motibo... [+]
Hertfordshire (Ingalaterra), 1543. Henrike VIII.a erregearen eta Ana Bolenaren alaba Elisabet hil omen zen Hatfield jauregian, 10 urte besterik ez zituela, sukarrak jota hainbat aste eman ondoren. Kat Ashley eta Thomas Parry zaintzaileek, izututa, irtenbide bitxia topatu omen... [+]
Urte bat beteko da laster Pazifikoko Kanaky herriko matxinada eta estatu-errepresiotik. Maiatzaren 14an gogortu zen giroa, kanaken bizian –baita deskolonizazio prozesuan ere– eraginen lukeen lege proiektu bat bozkatu zutelako Paristik. Hamar hilabete pasa direla,... [+]
Kanakyko Gobernuko kide gisa edo Parisekilako elkarrizketa-mahaiko kide gisa hitz egin zezakeen, baina argi utzi digu FLNKS Askatasun Nazionalerako Fronte Sozialista Kanakaren kanpo harremanen idazkari gisa mintzatuko zitzaigula. Hitz bakoitzak duelako bere pisua eta ondorena,... [+]
Hiru bideo dira (albiste barruan ikusgai). Batak jasotzen du, grebak antolatzea leporatuta, Carabanchelen espetxeratu zituzten Jesús Fernandez Naves, Imanol Olabarria eta Juanjo San Sebastián langileak espetxetik atera ziren unea, 1976ko abuztuan. Beste biak Martxoak... [+]