Cando e como chegou a Cataluña?

Fun a Barcelona en 2015. Reuninme coa miña irmá e foi emocionante: despois de dez anos puidemos volver abrazar. Desde aquel día sentín seguro, pero tamén, con incerteza, porque acababa de chegar a un país que non coñecía, sen amigos. Dalgunha maneira a miña vida empezou alí, aos 23 anos.

Comezou a realizar traballos relacionados co coidado. Por que?

Bo, porque tiña claro que, a pesar de ter experiencia e estudos laborais en Honduras, ás mulleres migrantes déixannos facer traballos relacionados exclusivamente co coidado, independentemente da nosa formación e intereses laborais. Cheguei a Barcelona e empecei a traballar uns meses. Son unha muller migrante afortunada porque a miña irmá e a miña parella fixéronse cargo de que eu estiven ben, e non me faltou nada. Fixen cursos de ioga, catalán e xeriatría e empecei a traballar como coidador interno.

En que medida cre que a violencia contra as persoas coidadoras é dominante? Sufriches na túa pel?

Si, cando estaba a coidar a unha persoa con ELA, saín de tarde a pasear ao can e tentaron atacarme na rúa. Cando cheguei a casa chamei aos seus fillos e dixéronme que me calaron, que sería da policía, que non tiña papel… Sentín terriblemente mal, coma se o que me pasou non tivese importancia. De feito, falábanme da miña familia…

A túa irmá tamén é activista polos dereitos dos coidadores. Nunha entrevista comentaba que os coidadores internos sodes escravos do século XXI. Estás de acordo?

Claro. Son mulleres que viven pechadas na súa casa e teñen moi poucas horas para descansar. A moitos coidadores internos ocórrelles que as familias tampouco lles dan permiso para ir ao médico. Non coñezo ningún sector laboral con condicións inferiores ás dos coidadores.

O feminismo branco ten en conta as súas responsabilidades?

A loita destes coidadores ou contra as condicións das mulleres que viven pechadas nos Centros de Internamento de Estranxeiros non teñen prioridade no feminismo hexemónico. Non basta con reivindicar nas manifestacións do 8 de marzo, debería ser unha loita diaria.

Recentemente presentaron a asociación Amb Cura. Cando e como xorde?

A Asociación de Coidadores Amb Cura naceu en abril, impulsada por diferentes activistas a favor dos dereitos do persoal de vixilancia. Todos traballamos como coidadores internos, polo que vivimos na pel as condicións de traballo. Pareceunos inanimado crear unha asociación, e en poucos meses reuníronse 700 persoas en toda Cataluña.

Por que nomearon a Amb Cura?

Tiñamos claro que tiñamos que denominar á asociación en catalán, porque a aposta pola lingua era un elemento de inclusión inexorable. Amb cura parécenos unha declaración importante, na medida en que quere dicir “coidado”, sobre todo porque en Cataluña se utiliza algo para expresar algo que fai con atención e coidado. Sen dúbida, reflicte perfectamente o tema do coidado; desde aquí traballamos para si, apreciando á persoa que coidamos, máis aló da explotación laboral que sufrimos no noso traballo.

O Goberno de España acaba de aprobar un real decreto que regulará as condicións dos empregados de fogar. A través dela poderedes percibir en diante a retribución por desemprego. Que vos parece?

Parécenos un paso importante, pero non resolve o problema de raíz. A maioría dos empregados de fogar traballa sen contrato laboral, en situación administrativa irregular, polo que non verán cambios no seu día a día. No caso dos traballadores con contrato, a maioría está obrigada ao pago da súa Seguridade Social, aínda que o seu salario sexa escaso. E este decreto non resolve estes problemas.

Cales son os principais retos a partir de agora?

Para mellorar as condicións dos traballadores do coidado é imprescindible cambiar o modelo de sociedade e empezar a pór en valor o traballo do coidado. Non podemos seguir como até agora. É urxente a responsabilidade dos responsables políticos para que poñan en valor o coidado e considéreno o alicerce do Estado do benestar.