Tes 25 anos, entrarás na universidade en setembro deste ano
… Vou empezar a estudar antropoloxía social, despois de moitos quebradizos de cabeza, porque eu sempre quixen estudar Psicoloxía. A verdade é que non sei como fixen esta tolemia, estudar Antropoloxía… O certo é que a Psicoloxía está incluída nas ciencias da saúde, e cando empecei a preparar a proba de acceso á universidade, souben que en temas específicos pediríanme Química e Bioloxía. E empecei a preparalos, despois de terminar a Educación para Adultos.

Preparou a proba de acceso á Universidade en Educación de Adultos?
Si. Terminei a ESO con vinte e dous anos e díxenme que prepararía o acceso durante tres anos, porque non tiña ganas de empezar a estudar nin bacharelato, nin nada máis. Empecei niso, pero veu entón a pandemia e foime o desexo de estudar Química e Bioloxía. “Pois pasará, eu quero estudar Psicoloxía!”, pensei. Pero estaba equivocado, non pasou, non me volveu o desexo de estudar Química e Bioloxía. E unha noite, na cama, vinme chorando.

Chorando? Por que?
Eu teño unha cousa por encima de todo: non podo ter dúbidas sobre min mesmo. Resúltame imposible. Dáme cana a dúbida. E díxenme: “Ouza, raparigo!, que queres aprender? Filoloxía Vasca? Pois faga Filoloxía Vasca!”, así o dixen. Que pasou? Cando me preguntei pola proba de acceso para poder facer Filoloxía Vasca, dixéronme: “Xa sabes que a Filoloxía Vasca faise en Vitoria, non?”, e eu máis tranquilo que o can: “Si, xa o sei, pero fareino desde casa”. E eles: “Non, non, as clases son presenciais”…

(...)
Recordo que aquela semana o pasei moi mal. Tiven unha inquietude. Tiña un único consolo: “Bo, até o último momento non teño que decidir”. Iso é o que me consolo. Falei co meu pai e díxome que si as cousas eran así, podía elixir unha carreira que se puidese facer en Donostia. Eu pensei na Sociología ou na Pedagoxía: “Feixe Sociología!”, díxome o meu pai. E si o meu pai di algo, non hai que preguntarse máis, nin por que nin para que, é así e punto.

“Ecuador capital Quito”, como expresión e como escribe Xabier Lete ao final dun poema.
Ja, ja… Iso non sabía! Ja, ja… A cuestión é que o meu pai sempre me fai recomendacións. Así que empecei a mirar en internet: “Sociología… Facultade de Bilbao!”. Arraigamento! Outra vez llorón! Entón, tomei a lista de todos os estudos que podía facer en San Sebastián, e alí vin a antropoloxía social. “Non fai falta pensar máis!”. E así. Teño a mente de estudar Antropoloxía e facer un máster en Psicoloxía. Por fin aprenderei o que quería estudar! Comezo en setembro. Teño moita ilusión, iso é o que quería hai tempo, non pensaba que superase a proba de acceso. Non era fácil. O acceso á universidade foi para min un agasallo.

É difícil a proba de acceso?
Non sei si é difícil, é moi intenso, moi intenso: tiven que facer cinco exames o mesmo día. Cinco temas, cinco exames! Pola mañá, materias comúns –Castelán, Comentario de texto, Eúscaro e Lingua estranxeira; Inglés no meu caso– e específicas pola tarde; Xeografía e Historia, eu. É verdade que non tiven que estudar case nada de Xeografía, porque en Educación de Adultos e en Aspace xa estudara ben esta materia: Sacé 8,1.

Considérasche un alumno intelixente?
Non sei! Creo que debería aproveitar máis a miña liberdade. En canto á realización de estudos, quero dicir. Cando me interesa algo, intento moito máis que estudar. Cando vou estudar, teño limitacións, o que quero aprender sempre me esixe máis tempo do necesario. E antes de que vostede pregúnteo, voulle a dicir cal é o primeiro límite: a preguiza! Non hai dúbida en iso!

Á hora de estudar, a preguiza non é sorprendente, son tan desagradables como os que che gustan.
Voulle a recoñecer a verdade, pola proba de acceso, fun pasar ben ao exame. E así vou ir á universidade, a pasarllo ben. O último que vou facer é apertarme. Irei divertirme, darei o mellor de min, claro que si, pero o nerviosismo? Cero! Ansiedade? Cero! Ademais, nin o nerviosismo nin a ansiedade axudaranche en nada, en nada. Tamén o pasei moi ben facendo a proba de acceso. Tiña ao meu lado un axudante, nunha soa habitación só os dous. Iso tamén me axudou a estar tranquilo. Recordo que me trataron moi ben na universidade. Déronme auga, quitáronme a baba, viño o meu pai a dar a comida… Eu quero estudar na universidade, pero eles tamén queren que estude alí. Estiven moi a gusto.

Cando realizou a proba de acceso, dinos que tivo un acompañante. Necesitas axuda para todas as tarefas? Para facer exames, ir ao baño, limparche…?
Si. Teño unha dependencia total do 95%, pero non noto moito no día a día, porque estou afeito, porque a miña vida é así. Con todo, ante o computador, por exemplo, non podo traballar eu só: camiña o rato co mentón, o teclado co nariz… Tamén terei axuda na universidade, pero non para traballos dentro de clase, senón para levarme do coche á habitación cando vou á facultade, ou para levarme ao baño nos tramos de clase… Para apuntamentos, a UPV ten unha aplicación e recibirei os apuntamentos recibidos por alumnos voluntarios.

A dependencia tráeche límites, barreiras de diferentes tipos, cando son barreiras físicas, cando non podemos afectarlles ou non...
Non pensei moito diso, porque todos eles viven dentro da miña situación normal. Son minusválido, está claro, non me importa dicilo así. A outro non gústalles: “Ouza!, non me chamen inválidos!”. A min, en cambio, non me importa, son minusválido toda a vida, así serei sempre. Paréceme unha palabra moi bonita, que lle vou a dicir! En canto ás barreiras físicas, a maioría das veces arranxeime moi ben, xa que alguén me pode perseguir polas axilas e andar tranquilo. Teño un exemplo interesante: á hora de ir ao baño, en moitos lugares públicos han adaptado os aseos, pero moitas veces neles non me levo con facilidade. É curioso, non?

Que queres dicir?Que están pensados para
persoas maiores, que a maioría dos aseos adaptados teñen un gran buraco, que están pensados para persoas maiores e que eu ando alí en kilin-kala. Póñome nervioso e non fago ouriños! Entón que? Métenme en aseos estreitos e alí adaptámonos moito mellor! Curioso contrapunto, non? É verdade que cando os aseos adaptados teñen un buraco de dimensión normal, alí entramos loxicamente!

Que nos di das nosas incapacidades afectivas, psicolóxicas...?
Non vou utilizar a palabra “psicolóxica” por empatía cos que non teñen discapacidade.

Sen utilizar esa palabra.
É certo que a xente cada vez ten máis empatía e, doutra banda, vin máis veces a falta de empatía cos demais que a de nabiero. Eu sempre me trataron moi ben. Pero algunha vez pasoume outra cousa… Por exemplo, unha entrevista a unha proposta con whatsapp, e dixéronme: “A min? Por que a min? Que lle vou a contar? Eu non son ninguén”. E dígome: “Que pouco nos queremos! Como diremos que non somos ninguén! Somos persoas e sempre seremos!”. Unha vez, iso é o que lle contestei a unha persoa indignada: “Non es ninguén? Que es? Unha pantasma caída do ceo ás escuras?”. E bloqueoume.

Bloqueouche? Como o tomou?
Eu? Aí arránxase, marianton!

Kar, kar… Xa aprendiches en eúscaro, tes un certo nivel.
Direille: Nacín en Moscova. Aos vinte e dous meses adoptoume unha familia vasca, xunto cos meus dous irmáns, Maxim e Nina. O eúscaro é a miña lingua materna, aínda que veño de Moscova. Viñemos con dous anos ou nos trouxeron a Tolosa. E en Tolosa crecemos necesariamente en eúscaro, pero tamén en paralelo en castelán en Aspace, porque despois de dous anos empecei a ir Aspacera. Estudei os dous á vez. Sei perfectamente euskera, moi ben, e apaixóname o eúscaro, pero as circunstancias da vida leváronme a profundar no castelán, estudei en castelán, e lin moitos en castelán.

Con todo, vostede ten un nivel superior ao habitual en eúscaro.Esta etapa de profundización do
castelán finalizou. Por exemplo, cos ánimos do meu pai, farei a carreira en eúscaro. Para min é un reto, vou ir de estudar en castelán a estudar en eúscaro, e creo que vou aprender máis euskara. Como me preguntou polo meu nivel de eúscaro, direille que Aspace e logo incorporáronme a un instituto, sempre na sala de educación especial. Dixéronme que tiña capacidade para superar un nivel de eúscaro. Fixéronme unha broma… e enfadeime porque me deron o meu nome no exame de eúscaro de nivel A2. Pensei: “Será o primeiro perfil, deputamadre!”.

E?
Fixen o exame e aprobouno, pero logo souben que o primeiro perfil era B1. E colléronme a auga e o lume! Era xuño, era a época das novas convocatorias, e díxenme: “Ben! Agora, sen avisar a ninguén do instituto, saltarei B1 e ireime a facer o exame B2”. Díxenlle ao meu pai e o meu pai: “Si, creo que ten nivel, pero dillo aos do instituto”. Pero eu non lles dixen. Apunteime, fixen o exame e sacé B2. Desde entón, tentei sacar o C1 tres veces, pero non o conseguín. Tamén tiven razón para facer a carreira en eúscaro, creo que me vai a permitir profundar máis en eúscaro… As entrevistas que realicei tamén me ensinaron moito, e as sesións con pallasos tamén.

Como comezou a facer entrevistas… Tes centos en eugenialzibar.com...
De pequena xogaba a presentar un programa. Recibín moito ETB1 en Tolosa. Vostede estivo en Sautrela –xa o sei–, e vénme á infancia dicindo que Sautrela, porque naquela época iso era ETB para min: Sautrela, Goenkale, Betizu, Teknopolis, Amama cociñeira… Agora hai unha chea de programas novos, está ben, pero a nosa ETB é a mesma. Vía moitos programas, e cando terminaban sentíame triste, e en contra da tristeza, baixaba do sofá e comezaba a presentar a miña propia serie, imitando aos presentadores. E cando empecei a vir de Tolosa a Aspacera en autobús a Donostia, no camiño facía a miña propia serie, na miña imaxinación, xogando, pero facíao! Logo chegaba a casa e escribía a programación...

Hai uns anos saltou do xogo da infancia ás conversacións á grande.
Hai cinco anos escoitei a palabra youtuber. Pensei: “Youtuber?… O día será o que emita vídeos”. Nin rastro. Un amigo díxome: “A Eugene, ti es parvo! Youtuber é o que fai vídeos en Youtube!”. “Mira, aquí hai todo un mundo!”, pensei, pero nin me pasei pola cabeza que tiña que facer entrevistas! Que fixen, con todo? Entrevista a Pirritx eta Porrotxeko kantaria, Joli Pascualena. Collín a gravadora, entrevistei, ordenei e subín a Youtube. Logo fíxenlle a Nerea Alias, era alumna da nosa nai e coñecíaa. Despois, Pirritx, Teresa Andonegi, Oihana Arana, Leire Vargas… Moito. Selecciono entrevistas en redes sociais e explorando aquí e alá.

Tes varios poemas na túa web na rede. É unha
terapia que me axuda moito. Empecei a xogar. Vía xente escribindo en redes sociais, pondo fotos, facendo isto e aquilo, e eu tamén quixo facelo. Pero o que escribía ao principio non é poesía, é prosa, logo aprendín a traballar poesía. Devandito isto, escribir poemas é como ser parella, porque o papel está aí –cando queiras, ademais–, non terás sexo co poema, pero dá igual, neste mundo non todo é sexo, e os poemas son as miñas parellas.

Tiveches parella distinta ao papel?
Si...

Namoráchesche?
Moitas veces.

Moitas veces?
Si, agora tamén estou namorado. Vivo constantemente namorado.

Ja, ja…
A miúdo eses amores son platónicos.

Os meus foron os primeiros, os platónicos. Ata que
viñeron os deliciosos amores físicos… E iso tamén! Pero a min non me tocou un bo amor físico. & '97; Todos á vara! Dinme que tamén me virá ese amor físico, e virá... ou non! Eu sei que o que se namora comigo ten que ser unha persoa moi sacrificada, polas miñas necesidades: levarma ao baño, darlle para comer… Recordo que a miña irmá Eider, filla biolóxica que tivo a miña nai antes de que nos adoptemos, díxome unha vez: “Ti tamén terás parella algún día”. Eu contesteille que non, que é imposible, e el preguntoume: “Por que dis que non?”, “Porque a min tenme que facer todo, porque en todo momento necesito axuda para facer nada! Non hai mozos que o fagan”, porque, xa digo, gústanme os mozos. E Eider: “Si o mozo está namorado de ti, todo farallo con amor, sen obrigacións!”. Entón aclaróulleme o día: “Arraigamento, entón eu tamén podo ter parella”.

Na entrevista falou en máis dunha ocasión do seu pai [Joxe Ramon Alzibar], da súa casa de arte non nai, da nai de Eider, da súa “nai de
aquí”. A nai chamábase Izaskun Etxeberria, de Anoeta.

Tiña nome? Faleceu
hai oito anos por cancro. E aquela dor! Foi a maior patada que me deron na vida. Pero de aí tamén aprendín. Preguntáronme máis dunha vez: “Como puideches avanzar na túa situación?”… E eu penso que non hai máis, porque só avanzas, non hai outra solución, que a vida che obriga a seguir adiante.