argia.eus
INPRIMATU
Sonia Encinas. Comunicador e sexólogo
“A muller non empoderada é máis rendible para o sistema capitalista”
  • A comunicadora e sexóloga feminista Sonia Encinas (Madrid, 1987) debutou na literatura cos libros Feminidade salvaxe e O neno que quería dar abrazos. En ambos os libros, o seu principal reto é acabar co tabú da sexualidade feminina e crear referencias de masculinidades múltiples para os nosos fillos.
Saioa Baleztena @Saioabaleztena 2022ko ekainaren 28a
“Emagaldu, puta eta urdangaren estigmak pisu ikaragarria izaten jarraitzen du oraindik. Eta estigma hori da, bertzeak bertze, emakumearen sexualitatearen kontrako kontrol baliabiderik ohikoena” (Argazkiak: David F. Sabadell)
“Emagaldu, puta eta urdangaren estigmak pisu ikaragarria izaten jarraitzen du oraindik. Eta estigma hori da, bertzeak bertze, emakumearen sexualitatearen kontrako kontrol baliabiderik ohikoena” (Argazkiak: David F. Sabadell)

Di que a educación sexual é poder. Por que?

Tendo en conta que a sexualidade está presente nas nosas vidas desde que nacemos ata que morremos, é un dos nosos principais fitos. Pero o sexo segue sendo un tabú, e a vinganza desa barreira que nos impón o sistema é inevitable para recuperar o poder. Debemos vivir a sexualidade informada, evitando crenzas e limitacións para garantir o benestar e a saúde.

Empezas o teu libro Feminidade salvaxe cunha mensaxe clara: “Para eliminar o po e dar prioridade ao noso benestar sexual é imprescindible prescindir dos séculos de silencio”.

Claro. Todas as mulleres somos capaces de priorizar o benestar sexual, pero o camiño para conseguilo é longo. A desinformación e o silencio sexual prolongouse ao longo de moitos séculos, e para superalo o tempo, a falta de esixencia e o mimo son determinantes. Ademais, o benestar sexual forma parte do benestar e, desgraciadamente, nesta sociedade non deixamos marxe ao benestar. Por iso, para conseguilo, necesitamos romper as estruturas que nos puxeron desde fóra.

“A muller sexual molesta o sistema”, di. Por que?

Claro. Porque o estigma da femia, a puta e o touciño segue tendo un peso enorme. E ese estigma é, entre outros, o medio de control máis frecuente contra a sexualidade feminina. Non só iso, ao sistema non lle interesa a muller sexual, porque unha muller non empoderada é moito máis rendible para o sistema capitalista.

Que queres dicir?

Vendéronnos que como mulleres temos que estar a un nivel. Cando unha muller sente que non está nese nivel, buscará fose o que bota de menos. Así nos educaron. E a sexualidade tamén a vivimos desa maneira: si penso que non me merece a pena sentir pracer, buscarei fóra estímulos politicamente máis correctos. En fin, é sabido que a muller exemplar déixase sempre para o final, é coidadora…

Nas redes sociais ultimamente fálase máis de sexualidade. Están as cousas cambiando?

Está claro que hoxe temos un espazo no que poder falar libremente de sexualidade e que nos últimos vinte anos houbo desenvolvemento neste sentido. Pero, con todo, seguen imperando discursos que chocan coa miña maneira de entender a sexualidade. Dentro do movemento feminista segue imperando o discurso punitivo contra as manifestacións sexuais das mulleres.

Fala vostede, por exemplo, do que ocorreu con Chanel, que representou a España no Festival de Eurovisión?

Efectivamente. Como sempre, as mulleres estamos a piques de golpear, porque gozamos ou non gozamos, porque demostramos o corpo ou porque non o facemos… Pero sempre estamos sinaladas, é difícil atopar discursos que recollan a complexidade da vivencia e das expresións sexuais.

Tamén ocorre coa maternidade. Historicamente foi incómodo para o feminismo…

Eu non lle pido ao feminismo que pense de forma homoxénea. Persoalmente, tanto na maternidade como na sexualidade, encontro interesantes mensaxes de reflexión nos puntos de partida que se diferencian cos meus argumentos. Tendo en conta que o movemento feminista reúne a millóns de persoas, non é realista que haxa unha soa opinión. Vivimos un contexto de forte polarización política e vexo no feminismo o reflexo do que ocorre fóra.

Bo, volvemos a ti.Acaba de publicar o conto O neno que quería dar abrazos. Cando e como naceu o proxecto?

Escribín unha vez en Instagram sobre o reto de educar aos nosos fillos no feminismo. Aquel texto fíxose viroso e recibín unha proposta de publicación para escribir para os nenos sobre feminismo. Porque para eles falta literatura cun punto de vista feminista. Eu quixo falar da miña experiencia, como sempre o fago. En casa o meu fillo ve unha distribución igualitaria de tarefas, temos a mesma implicación no crecemento, pero o que recibe fóra de casa daralle unha perspectiva diferente. Como os debuxos animados que ve. E en todos estes ámbitos aínda se repiten estereotipos de xénero. No libro, por último, referinme á masculinidad, porque me parece importante que o neno que crece como un mozo saiba que non ten por que estar sempre dentro dunha caixa determinada, que pode ser diferente.

Cal é o principal reto para que as mulleres vivamos unha sexualidade feminista?

Empezar a gozar da sexualidade sen culpa a través da mirada feminista. Autocolocarse no centro, deixando ao carón a sexualidade heterosexual dos homes.

E para terminar, cal é a clave para garantir nos nenos as múltiples masculinidades?

Abrazar a sensibilidade dos nenos. E para iso a educación é imprescindible, para cambiar as cousas de raíz. Hai que centrar a mirada nas xeracións vindeiras, educando para supervisar e expresar as súas emocións.

Feminidade salvaxe

“Sempre tiven curiosidade polo sexo. Cando era tiki tiña claro que era tabú e que os amigos da miña idade non lían e que era temperán consumindo cuestións de sexo. Que dalgunha maneira fun pioneiro en falar de temas íntimos. Naquela época non sabía que logo ía atender a mulleres, parellas e grupos no seu crecemento sexual. Pero si, dunha ou outra maneira a sexualidade estivo presente na miña vida desde sempre, mesmo cando xogaba con bonecas: recordo que entre eles tiñan relacións afectivas e sexuais. Cando terminei os estudos de xornalismo quixen especializarme en xénero e cursei un máster en sexología e xénero. Así me conquistou a sexología e quedeime aquí”.