Estades a traballar a favor de “Stop JJOO”.

O momento máis importante de paralización do proxecto é agora, no contexto da enquisa que o Goberno catalán ha anunciado para o 24 de xullo. Para poder xogar é necesario asinar un contrato coa Comisión Olímpica Internacional, que ten moito poder para facer o que quere, polo que si queremos deternos agora necesítao. Até o día de hoxe profundamos nos nosos argumentos e iniciamos un proceso de organización territorial, máis aló dos vales pirenaicos, para acumular forzas e facer fronte á campaña de Xogos que nos vén encima.

Algúns dos impulsores do proxecto mostráronse en contra da realización do cuestionario, xa que poden interferir na candidatura. Cal é a vosa postura?

Que o proxecto debe ser rexeitado. En todo caso, a posibilidade de votar ao redor dela é unha condición indispensable. E que os veciños dos Pireneos teñan á súa disposición toda a información sobre o proxecto, por exemplo o orzamento, e que poidan decidir si prefiren destinar diñeiro público a iso ou a outra cousa.

Si no cuestionario prevalecese o si, cal sería a súa postura?

Seguir loitando por deter os xogos. Cremos que os Pireneos merecen un futuro mellor que ser o parque de atraccións de Barcelona. Imos loitar por iso, tanto si facemos Xogos coma se non. Para nós este momento é unha oportunidade: unir aos veciños e as loitas dos vales pirenaicos que historicamente estiveron moi separados contra un proxecto e aproveitar esa forza para cambiar as cousas.

“Si os xogos non se fan aquí, non chegará o diñeiro que serviría en beneficio do territorio”, din os partidarios.

Escoitamos poucos argumentos a favor dos xogos, pero en xeral a maioría di que se necesitan investimentos básicos para os Pireneos, que se materializarán coa escusa dos Xogos. Cremos que a organización dos Xogos ou non, é a construción de infraestruturas básicas. Convértese en chantaxe. Din que cos xogos duplicaranse os servizos de tren, pero sen Xogo non? As infraestruturas que se están construíndo na actualidade teñen unha estrutura radial [situando Barcelona no centro], pero aquí o importante é o eixo pirenaico: hai décadas que non se renovaron e o cruzamento dos Pireneos de punta a punta ocupa unha chea de horas. Non está pensado para pasar ao val, senón para subir canto antes desde Barcelona. A estrada é a mesma que fai 50 anos. Necesitamos infraestruturas, pero sobre todo as que nos conecten a nivel pirenaico.

Un dos argumentos utilizados a favor dos xogos é que supoñen investimentos.

O noso principal problema é que necesitamos un cambio de modelo. O problema non é que nos falten os turistas, senón que non temos transporte público para ir ao pobo, que moitos pobos non teñen nin escola nin médico, que os especialistas están en Lleida ou en Barcelona, que os mozos teñen que ir fose para estudar, que a gandaría, que historicamente xogou un papel importante na xestión dos bosques, que está a desaparecer, etc. Estes problemas débense a que nas últimas décadas os investimentos están orientadas a impulsar o turismo. Non sei cando, pero nalgún momento empezaron a repartir os territorios por intereses económicos sen ter en conta a realidade local: uns territorios serán bos para o cultivo, outros para a especulación, ou para a enerxía. Nos Pireneos tocounos o turismo e comeu o resto de sectores, aínda que aquí podían vivir e traballar. Cos fluxos estacionais no verán e inverno esta énchese, pero logo baléirase. O 53% das vivendas do Pirineo son segundas vivendas.

No Pirineo superior o peso do turismo na economía é catro veces maior que a media catalá, pero á vez a renda per cápita é case a metade. A xente di que os Xogos traerán traballo e desenvolvemento...

Os Pireneos teñen unha gran riqueza, natural, hidráulica, enerxética, agrícola, industrial... Pero en beneficio do turismo destrúese porque alguén decidiu que isto ía ser un parque de atraccións. Os problemas que temos agora son consecuencia dese modelo. Ouvimos de todo e de que os Xogos servirán para diversificar a economía. Parece un chiste, pero iso din. A influencia dalgúns xogos, por encima de infraestruturas e investimentos, é a promoción dun territorio e, por tanto, a rendibilidade do sector turístico, aínda que sexa só unha fascinación. Algúns dos servizos turísticos máis arraigados no territorio tamén se opoñen aos Xogos, xa que para un evento como este hai que aumentar as prazas hoteleiras, e iso non o fará a xente local, senón os fondos de investimento ou as grandes empresas turísticas, que logo quedarán aquí. Construirán infraestruturas coa flexibilidade que ofrecen os Xogos e logo disputaranse a parte do pastel cando o número de turistas non aumente.

A que habería que destinar os investimentos?

Un terzo dos investimentos nos Pireneos diríxense ás estacións de esquí, que presentan importantes perdas, aínda que supostamente teñen un efecto positivo sobre o territorio. Estamos dispostos a asumir as perdas de calquera empresa estratéxica de forma similar a como se fai co sector da demanda? Nós non temos receitas máxicas. A plataforma trata de alcanzar o orgullo da poboación pirenaica para reivindicar aquí que queremos unha vida diferente. O impulso ao sector primario e secundario é clave para un traballo estable e de calidade. Doutra banda, en canto aos servizos públicos, a despopulación é un feito, están a baleirarse os pobos da montaña. Si non hai escola porque non hai familia cos nenos, ou si o médico tamén deixa de ir unha vez á semana, o pobo irase baleirando aos poucos e a xente só virá os fins de semana. Como revolucionar esta tendencia? Como diversificar a economía en función das necesidades que temos aquí?

Quen está a impulsar a candidatura aos Xogos Olímpicos de Inverno?

Detrás atópase a alta burguesía catalá. Bo, catalán... Non ten unha matriz nacionalista catalá, senón española, pero que historicamente está aquí; entre outros, Foment de treball, Círculo Ecuestre, lobbies turísticos… Eses son os que puxeron a cocer a pota, metendo os Xogos na axenda e presionando, impulsados por intereses económicos.

Os xogos xeran un gran movemento económico, sobre todo dos petos públicos aos privados. A protección do medio ambiente e os plans urbanísticos supoñen unha lexislación especial que vulnera os límites xerados e pódese construír por encima do que se pode construír coa escusa dos Xogos nas condicións habituais. Hai intereses especulativos: pór diñeiro para conseguir o máximo beneficio. Todos os millóns que se van a pór van ser recompensados por alguén que está a preparar a candidatura. E doutra banda, detrás, hai intereses políticos.

Por que se criticaron os Xogos Olímpicos como proxectos españolistas?

Os xogos son agora mesmo un mecanismo de desactivación do independentismo para enterrar o conflito nacional. Por unha banda, os Xogos son unha oportunidade de ouro para o Estado, coa escusa do deporte para impulsar o nacionalismo español, entre eles os Pireneos, onde hai pouco españolismo. Doutra banda, hai que mencionar o branqueo que supón a celebración dalgúns xogos aos ollos do mundo. Por exemplo, os Xogos Olímpicos de 1992 supuñan abrir ao mundo, "somos un estado moderno", "deixamos atrás o franquismo", etc. De face ao exterior, o Estado ampliou a imaxe da nación unida. Pero ao mesmo tempo fixeron a maior operación xamais realizada contra o independentismo catalán: 40 detidos e torturados. Foi unhas semanas antes do comezo dos xogos e utilizaron a pantalla de Xogos para ocultar a operación a nivel internacional.

O Goberno de Cataluña depende da ERC. Por que cres que se está impulsando a candidatura?

Diría que Esquerra non ten interese nisto. En moitos temas está á deriva, e isto é un deles. Móvese entre a presión que exercen os poderes económicos e o seu proxecto político, e non ten unha posición moi clara. O interrogatorio responde a iso, a súa forma é non comprometerse demasiado a favor ou en contra: que o pobo decida. E doutra banda, dentro do seu compañeiro de goberno, Junts per Catalunya, a maioría está a apostar polos Xogos, en parte polas conexións historicamente coa patronal e cos grupos económicos.

Diversos estudos apuntan a que a maioría das estacións de esquí pirenaicas serán inviables nuns anos debido ás condicións climáticas, mesmo con neve artificial.

Hai un punto de menosprezo ou indiferenza respecto da ciencia e a evidencia. O outro día a plataforma Stop JJOO mantivo reunións cos grupos políticos no Parlamento e un membro da Junts per Catalunya dixo que para que a neve termine deberiamos darlle un gran saúdo. Parece unha purrustada, pero actuouse de forma similar ao proxecto de ampliación do aeroporto dO Prat. As previsións apuntan a que o nivel do mar está a subir e que a zona na que se quere construír a pista quedará alagada, polo que un membro da zona dixo que o investimento no submarino xa se recuperou. Son investimentos económicos e si dan beneficios merece a pena. Si o modelo centrado na neve esgótase en 2040, en 2030 utilizaremos os Xogos, sacaremos o máximo de beneficios e pecharemos en 2040 cos petos cheos. Ese é máis ou menos o seu punto de vista. É un negocio que se vai acabando aos poucos, e en lugar de pensar como imos construír unha alternativa de forma progresiva e transitaria, porque é o máis lóxico desde o punto de vista pirenaico, as decisións tómanse desde o punto de vista do investidor.