Susan Sontag, en realidade, é moi interesada non só polos seus escritos sobre o fascismo. É ademais de actualidade, xa que a súa principal preocupación foi a relación entre linguaxe e realidade, unha linguaxe que á súa vez pode ser consolable e destrutivo. O imaxinario, por exemplo, tan presente estes días, a medida que nos suceden, como entretemento doméstico habitual, coas batallas e masacres que consumimos. De feito, Sontag preguntou unha nova definición de como miramos as imaxes de sufrimento, que deberiamos facer con elas. Aos doce anos viu aos do Holocausto nunha libraría. Daría toda a vida, desta maneira, libro a libro, preguntando como se pode retratar esa dor, como se pode levar.

Porque que di unha imaxe sobre o obxecto que quere mostrar; si a imaxe inclina a verdade, ofrece unha falsa intimidade: “hai un ataque implícito detrás de todos os usos da cámara”. As fotografías permiten recoller a realidade, incluso a realidade do sufrimento alleo, como patrimonio de consumo. Facer fotos estableceu unha relación voyeur co mundo que iguala o significado de todos os acontecementos. E a mesma fotografía, a tenor de quen e de quen, significará unha cousa ou outra, incluso o contrario; cando falamos da mirada sobre a dor allea, non podemos dicir “nós”.

Kurioski, o propio Sontag converteuse no prisioneiro da súa imaxe, a última estrela literaria de Estados Unidos, tal e como o define o biógrafo Benjamin Moser. Iso si, a tristeza, cada vez que vía achegarse ao abatemento, antes era un impulso ocultarse detrás das páxinas dun libro, ir ao cine, á ópera. Que sempre defendeu a sustentabilidade da cultura como fonte de esperanza nun mundo de indiferenza e crueldade. Porque un dos obxectivos da cultura é facer ver que os demais, que son distintos de nós, existen realmente.