argia.eus
INPRIMATU
Lídia Manot. Non monogamia ética
“Sen femínidos a non monogamia ética non é sa”
  • Lídia Manot (Barcelona, 1990) é ilustradora, divulgadora e unha muller detrás do proxecto Open Mandarina. Traballa na atención a persoas que cuestionan o sistema e non senten identificadas coa monogamia normativa.
Saioa Baleztena @Saioabaleztena 2022ko martxoaren 03a
"Harreman orok kontratu bat du, eta horrek definitzen du fideltasunaren kontzeptua. Monogamia normatiboan, gizarteak zehazten du kontratu hori". (Argazkia: Jordi Borràs)

Cando entraches nas relacións abertas?

Cando fixen un máster en desenvolvemento persoal. De súpeto deime conta de que estaba totalmente excluído do que para min era importante: que a vida é moito máis que casarme cunha soa persoa e pasar toda a vida con ela. Me autorizé a buscar información e alternativas, e así tiven coñecemento da non monogamia ética. Aos poucos coñecín a xente que mantiña vínculos sans e durante moitos anos. Expúxeno á miña parella de entón, pero non houbo consenso. Cando quedei sen parella coñecín a xente liberal e non monógama e sentinme cómodo. Así me atopei cun dos meus vínculos actuais, e entre os dous puxemos acordos claros para sorprender na polimeraridad.

Tivo referentes?

Non, e por iso creei Open Mandarina. Recordo que vin varias películas, pero estaban cheas de drama e paixóns incontroladas. E eu non me sentía identificado con iso, sempre tiven unha relación tranquila. Logo lin varios libros de Ética Promiscua e Brigitte Vasallo, que compartían as miñas teorías.

Que é exactamente a non monogamia ética?

É a referencia de todas as alternativas de relación de Monogamia. Segundo acordo ou contrato, a non monogamia inclúe relacións liberais, poliamor xerárquico e non xerárquico, e outras configuracións múltiples.

E o contrato?

Toda relación ten un contrato que define o concepto de fidelidade. Na monogamia normativa, por exemplo, este contrato defíneo a sociedade; non hai un momento para discutir que é a fidelidade para cada un e, por tanto, a fronteira entre a fidelidade e a infidelidade é difusa. Pola contra, cando nos abrimos a outros modelos de relación, deixamos de ser un acordo de referencia, o que nos obriga a traballar para cada un que é a fidelidade e a chegar a acordos. Non hai nada á vista, o traballo de introspección é inevitable.

Segundo Brigitte Vasallo, a monogamia non é unha práctica senón un sistema represivo. Estás de acordo?

En parte si. Está claro que ao sistema interésalle a monogamia para subsistir. O único que me grita na afirmación de Vasallo é que a monogamia pode ser en si mesma, como modelo de relación, descritiva, non ten por que ser limitativa. É dicir, si dúas persoas con este tipo de vínculo non queren estar con máis xente, excelente. O problema é que na sociedade hai moita xente que non sente cómoda con este modelo, mentres que o sistema non permite alternativas.

Construímos relacións réptiles para ser “como todos”, e parece que non podemos pedir nada diferente. Se expresamos verbalmente a discrepancia, todo o sistema vénnos a través de películas, libros, amigos e familia. E creo que o que non expresamos con toda a boca acaba saíndo por sorpresa, sen ética, non é casualidade que haxa estadísticas sobre a infidelidade…

Que opinas da non monogamia o que non se sabe na sociedade?

A paz que podemos atopar: parece que é moi difícil vivir nun modelo de relación aberto e que o drama está asegurado, e iso non é certo. Para min é moito máis difícil xestionar unha relación monógama. Tamén hai descoñecemento sobre o traballo emocional que facemos. A xente cre que mantemos relacións sexuais ao longo de todo o tempo, porque é unha obsesión de moita xente monógama. Pola contra, nós seguimos sendo familias a coidar, inmersos en proxectos persoais que nos fan traballar e apaixónannos. A forma de relacionarnos cos nosos vínculos é só unha parte da nosa vida.

Cal é a clave para ti nas relacións non monógamas?

Compromiso coa desconstrucción e o traballo emocional. Se temos a posibilidade de falar con liberdade sobre o que queremos, é impensable tomar conciencia da nosa vulnerabilidade. Pódese espertar o medo ao abandono, a ansiedade, as comparacións, o medo a atopar a alguén mellor que ti… e iso é un traballo rigoroso para ver como está a nosa autoestima. Temos a oportunidade de ver que ocorre cando sentimos inquietude. Na monogamia normativa, sen este estudo, a miúdo protexémonos para que a nosa unión non se vexa ameazada.

Algunha feminista dixo que o poliamor é patriarcal. Que che parece?

Como muller, sentía afogados os campos da miña vida cando vivía na monogamia normativa. Nos últimos anos as mulleres gañamos a independencia e descubrimos moitas cousas que tivemos que esconder para entrar nun rol que nunca decidimos. Doutra banda, entendo que o feminismo pon o foco neste sentido: a non monogamia ética beneficia aos homes, reivindicando o sexo con moitas mulleres e, coa escusa do desenvolvemento persoal, a autogestión dos nosos celos e malestar. En calquera caso, sen o feminismo a non monogamia ética non é sa, nin a monogamia sen o feminismo é sa.

Medias laranxas ou mandarinas

“Creei Open Mandarina como consecuencia dun momento evolutivo persoal. Tiven dúas relacións monógamas, a primeira de dous anos e a segunda de seis anos. Aínda que parecía que todo estaba ben, tiña unha sensación permanente de restrición, e deime conta de que para meterme na forma monógama borrei totalmente a miña vida e a miña forma de vivir as relacións doutra maneira. Cando me dei conta de que outra realidade era posible tentei facela ver, e así naceu Open Mandarina. Pareceume interesante para dialogar co amor libre como cambio simbólico do relato, en lugar de basearme na teoría das laranxas, falar de mandarinas”.