Os Sambaqui ou concheros son outeiros artificiais de restos de mariscos que consumían estas comunidades, polo que o seu estudo permite coñecer moitas cousas sobre estes núcleos de poboación.

Algúns expertos creron que o declive dos concheros produciuse coa expansión da cerámica e a agricultura. Con outras fontes alimenticias, a dependencia de peces e moluscos diminuíu e diminuíron as cunchas. Pero un grupo liderado polos investigadores Alice Toso e André Colonose envorcou completamente esta teoría, segundo anunciaron na revista Nature Scientific Reports, que as novas actividades económicas non afectaron o abandono do vello medio de vida, senón á necesidade de desenvolver actividades máis complexas derivadas do seu esgotamento.

E na súa base está o cambio climático. O arrefriado do clima fai uns 2.500 anos provocou un descenso do nivel do mar. En palabras de Toso, “as bahías e o lago reducíronse, co que diminuíron os recursos mariños e, ademais, non eran fáciles de prever. Ao final, houbo que dispersar as comunidades, formando unidades sociais máis pequenas”.

A maior concentración de sambaqui en Brasil atópase na bahía de Babitonga e os investigadores estudaron as pegadas humanas, animais e vexetais da zona para determinar a cronoloxía da decadencia cultural dos concheros. Estes núcleos poboacionais prehistóricos tiveron que competir, de súpeto, polos cada vez máis escasos recursos mariños, e este proceso de adaptación prolongouse moito, máis de mil anos, ao concluír que a cerámica se expandiu fai uns 1.200 anos.

En definitiva, este estudo pon de manifesto que as comunidades costeiras estables, a pesar do seu alto grao de cooperación e resiliencia, poden desaparecer facilmente polo cambio climático.