Unha cidade de 15 minutos” significa que, de súpeto, ocorreráselle ao lector unha intención utópica dunha cidade máis sostible e ecolóxica, posta de moda en 2020 por Anne Hidalgo, veciña de París, coñecida en francés como Ville du quart d’hy en castelán como Cidade de 15 minutos. Unha cidade modélica na que o cidadán pode acceder a todos os servizos básicos que necesita a pé ou en bicicleta durante un cuarto de hora. A idea foi ideada a principios do século XX pola planificadora urbana Clarence Perry e recentemente o francés colombiano Carlos Moreno, experto en robótica, deu un novo aire ao concepto.

Con todo, a cidade de 15 minutos na correa do COVID-19 non se está configurando para ofrecer ás persoas e barrios das cidades a posibilidade de cubrir de primeira man todas as súas necesidades –comercios, oficinas, lugares de lecer… todo ao seu alcance–, senón precisamente nunha nova distopía que lles ía a dar unha nova vida naquela utopía. A televisión Arret Sur Images conta na crónica Livraisons en 15 minutes: l’empire du moindre effort (“Distribucións de 15 minutos: o imperio de non ter que moverse”), facendo un balance dun ano do modelo quick commerce (comercio lixeiro) que estenderon diferentes start-ups coa pandemia.

Estimado lector de Argia: Si vives nalgunha das grandes metrópolis europeas, cando empezo a suavizar este semanario podes pedir desde o teu móbil un par de cervexas, unha bolsa de patacas fritas, un aguacate para preparar pardelas para o neno e un guacamole para a comida… e para terminar o artigo terías un xogo de porta con encargos. Ese é o milagre do quick commerce ou q-commerce que, como os seus costumes, vai revolucionar toda a organización das cidades.

Flink, Cajoo, Getir, Gorillas, Dija… e a esencia das novas start-ups que se están creando cada día é que na distribución de peche de sete da mañá a medianoite de calquera día da semana –quérese dicir de 10 a 15 minutos– leves até os fogares as cousas que compras en comercios próximos para a vida diaria, pagando polo servizo un 10% máis que na tenda.

Dark store é a arma oculta das compañías: zarzas organizadas en locais exclusivos da cidade, que substitúen aos 6.000 produtos que debe conter un pequeno supermercado por 1.500-2.000 produtos. Unha vez recibido o pedido nos mesmos, organizaremos un conxunto de produtos, entregaranos aos distribuidores que se despracen en bicicleta ou patíns e faranllos chegar ao teu portal en menos dun cuarto de hora. E si ti pediches polo traballo ou polo camiño, tes as patacas e as cervexas nas portas antes de ti.

Preocúpalle as condicións de traballo dos distribuidores? A diferenza de Lasai, Uber Eats, Deliveroo e outros, estas novas start-ups din que os riders están a falar de contratos indefinidos, os útiles de traballo pagos polos donos e os días de vacacións. Promeso está de momento en condicións de crer... porque nos medios de comunicación difundíronse moi pouco a folga e as protestas dos traballadores destas start-ups, por exemplo, na propia Alemaña na que se creou Gorillas.

Con todo, os fondos de investimento están a sumar fondos nestes negocios disruptores. Por que?

NON te MOVAS DE CASA!

O xornalista Thibault Prévost comentou na súa análise que os grandes fondos de investimento están a entrar nestes proxectos q-commerce: Desde a ampliación do COVID-19 até a actualidade, 14.000 millóns de dólares. “Si os fondos de investimento non devaluasen o cash, este novo modelo de distribución non perduraría”, afirma Prévost. En esencia, un gran capital está a repetirse con Gorillas, Getir e outros a operación con Glovo, Deliveroo, etc. da anterior onda. Porque os negocios non son tan diferentes: organizar matogueiras ou falsos cociñas no interior das cidades, espremer aos traballadores da loxística até a última pinga e obrigar ás empresas a crecer moi rápido até atopar ao comprador... así evitar que caia no camiño.

Prévost atrévese a anunciar o que supón o novo modelo de distribución. En resumo: Agora están nunha primeira fase, nunha guerra económica sen piedade, os investidores están a financiar os custos que os usuarios –os cidadáns– deberían pagar por si mesmos. Esta forma de subvención permitiu que entre os mozos das cidades convértase nun hábito pedir calquera cousa desde o teléfono móbil e que os demais leven a casa. Unha vez finalizada esta fase, unha vez establecidos os hábitos de consumo, tanto no tempo como nas relacións sociais, as empresas que queden decidirán que o xogo finalizou en forma de cartel, aumentando os prezos.

Non imos crer que non imos caer nas ofertas de Gorillas e dos demais, que non imos ceder ante as promesas de conseguilo nun. Necesítanse seis semanas para crear un novo hábito. Ante as comidas rápidas démonos por vencido, ao redor de tres décadas reducimos o tempo de comida de hora e media a media hora. Tamén cedemos ante Uber, Uber Eats e outros que nos ofrecen necesidades non esenciais. Cambiamos a nosa relación coa comodidade, consideramos que hai que aproveitar constantemente o tempo.

“Hoxe temos máis necesidade que nunca de saír, de atoparnos, de sentir que o noso corpo se atopa e tócase, de romper a xestión do tempo establecido polo teletrabajo, de respirar sen máis aire novo. A distribución de quince minutos propón xusto o contrario, pecharse nun mesmo, no seu caparazón, custe o que custe. Máis aínda podrecer nun deserto cognitivo, cada un inmerso na súa propia barbarie. Fuxir do exterior en beneficio do interior, renunciar ao movemento a cambio de estar quieto. E para que? Para traballar, comer e pasar a noite na zona estreita do interior da casa. A división domiciliaria divide a cidade en dúas clases illadas espaciais e de esforzo: as internas, as que non se moven, e as externas, en movemento continuo. E entre eles, na última capa invisible, os inmigrantes sen papeis, que alugan personalidades dixitais para sobrevivir”.