Ofrece monólogos sobre o escenario, pero tamén imparte cursos de clown na Escola de Teatro da Ikastola Zurriola de San Sebastián.
Chamáronme para dar clases de clown aos de cuarto de primaria, e como eu crecín alí e aínda sigo alí, non podía dicir que non. Zurriola Antzerki Eskola foi un espazo de formación importante para min. O meu primeiro nariz vermello é daquela época. Aínda que nos daban un na escola, un día de Santo Tomás comproume a nai Tere na feira de Gros. Recordo ben que nun pequeno posto había un home cunha maleta chea de nariz. “Cal é o teu nariz?”, preguntoume e eu enseguida elixín un, con ganas. É de goma e xa está moi disolta, pero téñoo gardado. É moi especial para min. Agora tento ensinar o apreso. Estou alén e a memoria foi un exercicio moi potente para min. Estou fascinado!

Como se ensina a ser clown?
Ser clown é conectar co lado inxenuo de cada un. O exercicio é moi emocional. Hai moitas técnicas, xogos, métodos… Á fin e ao cabo, cada un temos o noso clown e esa é a clave, atopar o seu, traballar.

Conectar coa inocencia non é un exercicio sinxelo, especialmente na idade adulta. Pero ao nove anos aínda somos inxenuos. A idade é boa para penetrarse neste mundo. A imaxinación está aí, e a verdade é que estou sorprendida cos alumnos. Ao principio custáballes mirarse e sorprenderse, pero aos poucos. Facémolo todo a través do xogo. É un exercicio de gran desenvolvemento persoal. É belo ver como os tímidos empezan a levantar de súpeto a voz, empezan a interiorizar tamén a ocupación do espazo, a desenvolver a personalidade... “Feixe todo grande”, dicíanos o profesor Joserra Facado, “o da última fila tamén tenche que escoitar e ver”. Agora son eu quen di iso. Nós aprendemos a través do xogo e eu utilizo o mesmo camiño.

Son nenos, pero os estereotipos que imperan na sociedade xa están presentes nesa idade.
Si, co clown aprendemos a transmitir diferentes sentimentos. Alegría, tristeza, enfado… Iso tamén é moi persoal, porque non todos nos enfadamos igual, por exemplo, pero as formas de expresión de mozas e mozos xa están marcadas para esa idade. Os mozos, por exemplo, cando pido que se mostre enfado, recorren inmediatamente á expresión corporal violenta. As mozas, con todo, non. Tamén é sorprendente ver que diferenzas xestionan as situacións. Recentemente tiven a oportunidade de dar un curso de clown a maiores e en moi pouco tempo a presión sobre a aparencia física aumenta enormemente: “Eu non son guapa, non son bonita”, din. Esforzámonos en afrontalo.

Pode a figura de Clown axudar a envorcar isto?
Eu creo que a esa idade non son moi conscientes diso. O teatro en xeral e o clown proporciónanos ferramentas para desenvolver esa comunicación, para falar doutra maneira. Son outras habilidades comunicativas moi importantes na vida. Eu, por exemplo, na idade adulta deime conta dos recursos que me ofreceu este mundo amplo.

A cultura ten capacidade de transformación. Pode representar ou provocar unha situación con ela. A cultura reprodúcea ou transforma e cando o transforma curiosamente non é cómodo. O mesmo ocorre co humor. Algúns tipos de humor non son ben recibidos porque supoñen un desafío. Con todo, é imposible facer o humor que todos gustan. Sempre haberá alguén que non estea de acordo, pero tamén é bo e necesario. Si o debate leva ben e iso implica desenvolvemento, está ben. Trátase de quen fai humor, que discurso é hexemónico, a que lle dás praza… E iso tamén está a cambiar.

Eu son moi consciente do meu blancura. Sei que hai temas que non podo tratar. E si fágoo fareino dunha maneira moi consciente e concreta. Que o humor debería ser libre? Si, pero á vez a sociedade non é libre. Ademais, creo que as fronteiras hoxe en día son máis pechas que no pasado. Todos temos a oportunidade de opinar a través das redes sociais. Pero hai que diferenciar a destrución da mera emisión de opinións.

Foi un agasallo poder ofrecer un curso de clown?
Si, estou moi contenta. É un exercicio que fago con moito gusto e recíboo tanto como dei. Traballar con nenos pode ser máxico. Grazas ao curso Clown aprendo a escoitarme, a estar encima da tarima, a respectar as quendas... Ofrézolles unha mochila chea e eu tamén regreso a casa con moitos materiais todos os días. Estou moi contenta.