Dise que Safo é a primeira muller poeta de Occidente. Dinos a tradutora Maite López: a ela acudiron –como refuxio, como autoridade e como estímulo para crealo– case todas as mulleres que escribiron poesía despois dela. Tamén seduce aos homes, Ezra Pound: “si queres coñecer a esencia, Safo, Catulo, Villon”. As escrituras de fai un dous mil sete cen anos seguen conmovendo a actual.

Só coñecemos a vixésima parte da obra completa, case duascentas partes lexibles. Si a vida tamén é así, imaxínache, con Bernat Etxepare: “A obra de Safo converteuse na fonte máis directa do coñecemento da vida do autor”. Pero a obra e a vida, a vida e a obra, ambas son de interese, independentemente da época na que foron lidas, e segundo a época: a tradición critica a Safo pola tendencia a namorarse das mulleres, “e polo aspecto pouco bonito que lle daba a baixa altura, mesmo pola escuridade da pel para o gusto daquela época”. E engadiriamos, por ser muller, por atreverse a traballar nunha zona dos homes. Porque unha muller é o principal suxeito do poema, unha muller que reivindica o dereito a falar da súa sexualidade. Mary Beard diría que o que está en xogo non é tanto o tema da fala, por exemplo o lesbianismo, senón que a voz é a voz da muller.

“Sobre a homosexualidade de Safo”, pola súa banda, Maite López “escribiuse terriblemente reflectindo a mentalidade do momento”; e o que cabe asinar é o seguinte: “hai que lembrar que as súas palabras non se poden medir cos nosos ollos en absoluto”. É dicir, segundo din que hai que ler os poemas, sen lelos a medida dos nosos intereses; iso si, tendo en conta que os lectores somos fillos da época. Ou facendo fincapé no positivo: que cada época crea novas vías de comprensión e goce da poesía de Safo, así como de calquera outra persoa.