Se alguén me preguntase cal é a parte do texto que máis aproveitei no ano 2021, lembralo, lembralo, mencionalo, reivindicalo, encarecidarme..., non tería que pensar a resposta dúas veces. Teño claro que pasaxe fixen para min. A Arantxa é de Urretabizkaia, no seu libro Bidean ikasia, subliñeille con lapis, e di: “Existen dúas formas de gretar o asfalto. Un de animais, o dos seres humanos: colles nas túas mans un utensilio, unha picota ou, si é posible, un martelo pneumático e, a golpes, fas ruído rompe a pel que parecía irrompible. A segunda forma é a das plantas, que empuxan por baixo, en silencio, continuamente, ata que, unha vez que recolleron suficiente tensión, interrompen a capa que teñen encima”. Teño gardada outra cita entrañable que me regalou un amigo a finais de ano: “Todos os escritores subimos un aos ombreiros de outro”. C. Ursula Ela rouboulle a Le Guin.

Nós tamén sabemos algo sobre a dura do asfalto. Golpes, ruído, silencio, tensión, cortes... Sabemos que algo se sobe aos ombreiros uns a outros.

Unha vez escoitei a un de nós que non bastaba con cruzar a porta en solitario, que había que mantela aberta para que todos os demais puidesen pasar por ela. Agora, quen cantou a porta naquela ocasión ten un chapeu negro sobre a cabeza, e non é o único. Afortunadamente, non é o único que brillou na punta e, fóra dos flanes, máis dun mantivo o seu zapato na esquina da porta, con firmeza.

Este outono tamén foi un outono no que se devoraron algúns de nós. Con todo, neste outono apareceron algunhas gretas nos teitos de cristal, nos reinos da calidade, parámetros ironicamente neutros e máis precisos. As minas do camiño foron compartidas. Compartida, alegría final; euforia por sentir colectivamente os logros persoais.

Vin os ombreiros converténdoos en escaleiras até o ceo. Os ombreiros adoptan forma de matrioca para construír un refuxio para os que máis o necesitaban. Ombreiros contraídos entre os oíntes, a pesar de que os membros da tarima percíbanse perfectamente e prepáranse para o peor, polo si ou polo non, seguindo a inercia da madeira recollida até agora. Ombreiros dislocados, gozando, celebrando fóra destes reinos, bailando xuntos.

Aprendín moito convosco.

Que o asfalto tamén vibre en 2022. Nada é tan inquebrantable como parece.