En novembro rexistráronse as marcas de ocupación no Estado español: Hai 61.768 traballadores afiliados á Seguridade Social, o dato máis alto da serie histórica, e o paro descende ás cifras previas á pandemia (3.182.687 persoas). Case 2 anos despois do primeiro decreto-lei de medidas económicas extraordinarias para facer fronte ao COVID-19, o impacto positivo no nivel de ocupación é evidente e obxectivo. Con todo, esta foto non nos mostra todas as caras da realidade da clase traballadora no Estado español.
"As rendas do traballo evolucionaron de forma similar á taxa de paro: canto máis baixa o paro, máis baixa é a parte do pastel que leva o obreiro"
Desde 2013, cando o paro alcanzou o seu punto álxido no Estado (26,66%), a creación de postos de traballo foi constante até chegar ao terceiro trimestre de 2019, cando a taxa de paro era do 12,23%. Con todo, as persoas que se incorporaban ao mercado laboral facíano noutra situación, sobre todo as mulleres. Dúas reformas laborais configuraron o novo mercado de traballo: a creación de emprego concentrouse en empregos peor remunerados, con contratos temporais, un gran subempleo e un despedimento moi económico. Este proceso de desvalorización interna influíu na distribución da renda entre os traballadores e os propietarios do capital. Cos datos da contabilidade nacional, podemos observar que as rendas do traballo evolucionaron en termos de taxa de paro: canto máis descende o paro, máis descende a parte do pastel que leva o persoal. E o outro lado da moeda: o capital adquire cada vez máis do total do producido.
O descenso do paro non produce perdas directas aos traballadores, non sería axeitado establecer unha relación de causalidad directa entre estas dúas variables. De feito, o crecemento do paro coincide co aumento das rendas do traballo, pero non co aumento dos salarios, senón coa caída moi rápida dos beneficios empresariais nos primeiros momentos da crise, e como consecuencia dese descenso dos beneficios, as empresas realizan despedimentos. A medida que a economía mellora, o capital vólvese a enriquecer. O pastel crece porque a economía crece, pero a parte do pastel dos traballadores cada vez máis precarizados é proporcionalmente menor, aínda que sexan os únicos auténticos produtores do pastel.
O crecemento do paro será sempre unha mala noticia para a clase traballadora. Pero o crecemento da ocupación, dentro do capitalismo español, non ten por que ser unha boa noticia.