O outro día chameille branquivermello, e non son absolutamente inxusto con el: hai un curioso Michel Onfray, que é moi curioso, que non estou de acordo coa cancelación de todo o seu percorrido que se degrada na idade e, sobre todo, a medida que sobe. Deste xeito, aínda teño en mente algúns traballos de Onfray, Politique du rebelle, que segue sendo e segue sendo un referente. Ademais, conta cun librito de recente creación, o 2019, no que se iniciou a degradación. Chámase Le chemin da Garenne e, coa escusa dunha volta polo pobo no que creceu, fala da memoria, do pasado, da infancia, do desgaste que provoca o tempo.

Comeza dicindo que non hai camiño que non leve a ningún sitio (Miguel Sánchez Ostiz engadiría que é outra cousa que si vostede sabe onde vai ese camiño). De feito, un camiño ten que ir a ese destino, e este camiño de Garenne lévanos xustamente cara atrás no tempo: pasa pola casa onde foi o seu pai, pasa polo cemiterio onde se atopa a fama, onde o autor desexaría ser enterrado, e pasa pola paraxe onde morreu o seu pai, que morreu en brazos. Desapareceron as hortas obreiras, unha delas a do seu pai, pola súa orde e disciplina, foi a filosofía que recibiu o neno Onfray e a lección de sabedoría. O gasnario desapareceu, no que Onfray, un adolescente, traballou durante un tempo –cando a fábrica pechou, instalouse o silencio no pobo–. E desaparece un edificio que supuxo o seu espertar intelectual, no que aprendeu a ler, a escribir, a contar, á escola. Que recordos hai que gardar de todos estes recordos? “O camiño de Garenne que hai en min non está morto, e iso é o que importa”.

Por tanto, non hai camiño que non vaia a ningún sitio. Só hai que saber onde vai o camiño ou atreverse a descubrilo.