Nun país no que tanto se fala do relato do pasado, paréceme tan importante falar dos posibles relatos do futuro, é dicir, das posibles sociedades que poden existir nos próximos anos e décadas. Porque, á fin e ao cabo, os relatos non só modelan o futuro, senón tamén o presente. Neste sentido, os cambios sociais só os analizamos e representámolos desde a dimensión política, pero tamén creo que toda transformación social ten que incidir nas emocións colectivas da sociedade. Neste sentido, a medida que o tema da crise ecolóxica vaise estendendo, polo menos na miña ampla contorna, paréceme preocupante a presenza que están a adquirir os imaxinarios catastrofistas do futuro, precisamente porque a desesperación colectiva non é compatible coas transformacións sociais liberadoras.

Así as cousas, a pesar de que un funcionario vasco cualificouno de “histórico”, temos que recoñecer que o cume de Glasgow foi decepcionante (trátase dun comentario que, en realidade, podería explotar de risa, si non fose pola boca do conselleiro de Medio Ambiente, Sustentabilidade e Economía). Unha vez máis, o que sabiamos é que non podemos deixar a carta da Salvación en mans da suposta bondade das elites. Non hai máis que ver o que está a ocorrer coa subida do prezo da electricidade, aínda que o prezo do gas tamén ten moito que ver.

Levamos décadas facendo de avestruz, fuxindo da evidencia científica que agora está na fala da xente, pero é innegable que nos atopamos ante enormes problemas (e desafíos): estamos a vivir o choque entre o capitalismo global e as fronteiras físicas –crise enerxética e escaseza de materiais– e biolóxicas –cambio climático e perda de biodiversidade– do planeta Terra. Unha colisión máis visible nos próximos anos e décadas. Un proceso complexo, poliédrico e complexo que non pode resumirse cun par de cabeceiras.

En todo caso, o futuro dependerá en gran medida do que aínda fagamos ou non o facemos. Debemos entender que para ben e para mal non existe o único cambio climático posible. Aínda que superásemos as liñas vermellas impostas polos científicos (e persoalmente, vendo a situación, non sei si ten sentido seguir non superando a barreira da subida de 1,5 graos desde a época preindustrial), non se pode ceder, a temperatura global seguiría subindo.

Estamos equivocados si pensamos que a transición ecolóxica é un proceso que se vai a dar en si mesmo: a transición ecolóxica será xusta ou non. Por iso, a novidade máis esperanzadora que podemos ter é o intento de articular e innovar o ecoloxismo vasco, con mirada social, que está a levar a cabo xente de diferentes sectores.