Os días pasan cada vez máis rápido e as noites veñen cada vez máis temperás.

Máis aló, o que non é nada consciente da nosa frenética carreira, da necesidade de chegar a máis. Cada un non ten un sentido estrito, inmaturo, fronte ao calendario bronceado, que non se pode escapar da necesidade. Actuamos, con todo, coma se vivísemos unha soa vez e vivísemos mil. Renunciamos a aprender a dicir que non. Que non a máis dunha reunión, a máis traballo. Que non a máis diñeiro, a ser membro dunha asociación máis. Credes que o noso rexeitamento nos convertería en rexeitable e íanos a relegar? Sempre andamos cun yelmo se non é co outro, metendo a man na maior cantidade de salsas, pensando que nos fai máis reais?
Se a mamá da nosa casa levaba un delantal. Non tiñamos demasiado á miña nai, porque era a irmá do meu avó. Bo, chamabamos mamatxi. E non era moi amantal, porque era algo máis que iso. Con todo, non chamabamos delantal, senón entablier.

Así o chamabamos, o entablier, un anaco de tea que troxaba todo o corpo e que tiña varios petos, cintas, etc. Era de tea pesada, de tecido árido, probablemente de liño. Era de cor escura para que non aparecese sucio e a miúdo cosido para adecuarse ás necesidades propias.

De novo están de moda entre os hostaleiros, e pola miña banda, estes hostaleiros parecen xente de Xerminal.
Con todo, era unha ferramenta moi práctica. Durante todo o día cumpría múltiples funcionalidades. Na cociña, como substituto do pano que faltaba, servía para escurrir as mans. Á hora de recoller os arrollamientos, unidos por dúas puntas, representaba á zarea. Desde o peto de costela, en calquera momento podíase sacar o doce Pé Qui Chante abrandado, tanto para un neno llorón como para escorrentar unha debilidade, ou quizá para romper ideas negras. En días de choiva, era un paraugas para atravesar a corrente, colocada ao revés.
Mamatxi vestíaa desde a mañá. Se non me equivoco, tiña antes de merendar o café, como para acender o lume. Levábao encima mentres tiña funcións de servidor e de operario. Por todo iso, non era delantal, senón entabler. E que non me digan que isto non é no dicionario, porque aí debería ser, porque é o tempo da condición, senón a costura.

Neste recordo teño un xesto no que lembro como a partir dun tenor quitaba o entabler. Si ou si. Como non se sabía en función da hora, ou si ocorría a partir dun número de tarefas desempeñadas. Seguro que chegaba para quitarlle o tenor.

Primeiro collía a correa que lle unía a caluga polos dous lados e empuxábaa por encima da cabeza, logo descompuña o nó que lle daba as noces, e así liberaba aquel corpo ménre polo obstáculo da tea máis ancha que el.En
silencio, levantarse da mesa e cravarse no fígado da porta da cociña desde un mal gancho até o día seguinte a aquel en que o colocaba. Distinguía con ese xesto os espazos de traballo e doutras cousas. Entón comezaba algo parecido ao lecer. Ler noticias, facer contas, escarbar barrios, mirar a crecer follas pola xanela, facer poquitos.

Escribo todos eles e teño ganas de que os nitxikis solten o entabler e pégueno. Así o penso. Penso slow, agora quieto. E logo, como todos, seguir dunha responsabilidade a outra, coma se todo fose confuso, escuro, coma se todo fose na categoría do fundamental. Todo como traballo e fóra del nada. Non aprenderei das visións?