Na final do Campionato de Navarra de Bertsolaris incluíuse na nosa memoria a imaxe que presentaron os xornais, un abrazo entre o novo campión Saioa Alkaiza e Estitxu Arozena. A mirada do arquitecto centrará a súa atención no escenario da Fraternidad, na colorida gráfica do fígado dos bertsolaris, no deseño dos asentos, no uso dos focos luminosos, no material do solo... Pero ao agudizar a mirada, notei un detalle que talvez pasou desapercibido: a marca que aparece na publicidade micra dos bertsolaris, coñecida vendedora de material de construción.

Esta tenda de materiais de construción adoita estar situada en centros comerciais de suburbios urbanos, a gran escala, cunha ampla gama de materiais relacionados coa construción da casa, desde cementos e illantes a accesorios de xardín e baño, e asegura prezos económicos.

No interior da tenda predominan os homes, os fontaneiros, os electricistas… Os gremios dedicados á construción son masculinos. Velaquí un submundo do masculino de proletargo. Xunto ás tarefas do home, para atraer ás mulleres, hai obxectos decorativos da casa, unha alternativa sen deseño á coñecida marca sueca.

Ademais dos profesionais da construción, é posible atopar amantes da bricolaxe. A bricolaxe non está moi estendido no noso país respecto de Francia. A persoa con ganas de preparar coas súas mans un recuncho da casa ten un perfil curioso, si é unha actividade de goce máis aló do aforro de diñeiro. A persoa que traballa neste “do it yourself”, vai dicir que son as chapuzas da construción, diminuíndo a súa importancia, pero o autoconocimiento é un exercicio sólido, que absorbe do coñecemento colectivo e que constrúe versos.

A publicidade dun evento non ten por que coincidir coa ideoloxía do mesmo, pode ser unha fonte de ingresos. Quizá o bertsolarismo converteuse nunha ferramenta para chegar a “eses” que se poden sentir lonxe, ou quizá ninguén pensou niso.