Venecia, 1483. 20 anos despois da morte do historiador e humanista Flavio Biondo (1392-1463), publicaron a súa obra Historiarum ab inclinatione romanorum imperii decades. Nela explicábase por primeira vez a historia dividida en tres etapas: Idade Antiga, Idade Media e Idade Moderna. Tamén foi o primeiro en utilizar o concepto negativo de medium aevum ou “idade intermedia” para describir o milenio anterior.
A pesar de pór o nome de Biondo, a idea escura da Idade Media materializouse previamente por outros. Principalmente, considérase ao poeta Francesco Petrarca (1304-1374) como o principal impulsor da campaña ideolóxica anti-medieval. O poeta romano non tiña a visión máis ampla e optimista do pasado. A súa vida foi dura: cambiando de cidade a cidade, sen poder alcanzar a estabilidade, sempre en conflito co seu fillo Giovanni, tivo moitos problemas de saúde e crises relixiosas. E o contexto non lle axudou: A guerra dos 100 anos, as pragas, a Pequena Idade de Xeo e as súas consecuencias nas colleitas… Tamén lle tocou vivir de cerca a decadencia dos papas de Avignon: “Avignon é a vergoña da humanidade, o pozo dos vicios, o sumidoiro onde se atopa toda a sucidade do mundo”, escribiu.
O eurocentrismo apagou a Idade Media máis que a visión pesimista dun só home. Ou máis concretamente os centrismos cristiáns, por exemplo na propia Europa, onde o musulmán Al Andalus non tiña nada que ver coa escura era representada por Petrarca
Lembraba con desesperación a cultura clásica, e quixo sentar as bases para recuperar os valores de entón, en definitiva, as bases do Renacemento. A división que Biondo ía determinar un século máis tarde previuna o propio Petrarca: tras a primeira era clásica, chegou a escura era era da barbarie e no futuro, na terceira, a cultura clásica volvería acenderse. “O meu destino é vivir no medio de tormentas abundantes e confusas. Pero ti (…) espéranche mellores tempos, este letargo de esquecemento non vai durar sempre. Coas nubes fundidas, os nosos netos volverán brillar no esplendor limpo do pasado”.
Petrarca non foi capaz de ver máis aló do século XIV, nin os demais que contribuíron a ampliar o escuro concepto da Idade Media. Na Europa medieval creáronse as primeiras universidades e hospitais, os obreiros comezaron a organizarse en gremios, reduciuse a escravitude na base do Imperio Romano… E, ademais, non foron capaces de ver máis aló de Europa: os árabes achegaron importantes melloras na navegación, inventaron a imprenta e a pólvora en China e, en xeral, en África e, en particular, en Asia, as migracións estables, o sistema migratorio e o económico e o desenvolvemento basico, as migracións, as migracións, as migracións, as migracións e o sistema científico e o inbasismo.
O eurocentrismo apagou a Idade Media máis que a visión pesimista dun só home. Ou máis concretamente o cristecentrismo, por exemplo na propia Europa, na que o musulmán Al Andalus non tiña nada que ver coa escura era representada por Petrarca.
Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.
11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
79. urtean, Vesubio sumendiaren erupzioak errautsez eta arrokaz estali zituen Ponpeia eta Herkulano hiriak eta hango biztanleak. Aurkikuntza arkeologiko ugari egin dira hondakinetan; tartean, 2018an, gorpuzki batzuk aztertu zituzten berriro, eta ikusi zuten gizon baten garuna... [+]
Luxorren, Erregeen Haranetik gertu, hilobi garrantzitsu baten sarrera eta pasabide nagusia aurkitu zituzten 2022an. Orain, alabastrozko objektu batean Tutmosis II.aren kartutxoa topatu dute (irudian). Horrek esan nahi du hilobi hori XVIII. dinastiako faraoiarena... [+]
AEB, 1900eko azaroaren 6a. William McKinley (1843-1901) bigarrenez aukeratu zuten AEBetako presidente. Berriki, Donald Trump ere bigarrenez presidente aukeratu ondoren, McKinleyrekiko miresmen garbia agertu du.
Horregatik, AEBetako mendirik altuenari ofizialki berriro... [+]
Andeetako Altiplanoan, qocha deituriko aintzirak sortzen hasi dira inken antzinako teknikak erabilita, aldaketa klimatikoari eta sikateei aurre egiteko. Ura “erein eta uztatzea” esaten diote: ura lurrean infiltratzen da eta horrek bizia ekartzen dio inguruari. Peruko... [+]
1936ko Gerran milaka haurrek Euskal Herria utzi behar izan zuten faxisten bonbetatik ihes egiteko. Frantzia, Katalunia, Belgika, Erresuma Batua, Sobietar Batasuna eta Amerikako herrialdeetara joandako horien historia jasotzeko zeregin erraldoiari ekin dio Intxorta 1937... [+]
49 urte eta gero Espainiako Poliziak Gasteizko Maria Sortzez Garbiaren katedralean eraildako bost langileak oroitu dituzte beste behin astelehen arratsaldean. Milaka pertsona batu dira Zaramagatik abiatutako eta katedralean amaitutako manifestazioan. Manifestari guztiek ez dute... [+]
Martxoaren 30erako Iruña-Veleia martxan, SOS Iruña-Veleia eta Euskeraren jatorria elkarteek manifestaziora deitu dute, Aski da! Argitu, ez suntsitu lelopean. Azken bi urteetan "hondeatzaileak sistematikoki eremu arkeologiko oso aberatsak suntsitzeko modu... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
Urruña, 1750eko martxoaren 1a. Herriko hainbat emakumek kaleak hartu zituzten Frantziako Gobernuak ezarritako tabakoaren gaineko zergaren aurka protesta egiteko. Gobernuak matxinada itzaltzeko armada bidaltzea erabaki zuen, zehazki, Arloneko destakamentu bat. Militarrek... [+]