Multiplicando os criptomonedas e nun momento no que a emerxencia climática estásenos convertendo inevitable, é imprescindible que estas moedas nos expliquen o que se deduce do medio ambiente. A influencia da esfera virtual no mundo real pódese resumir en dúas palabras: a catástrofe ecolóxica. De feito, necesita unha gran enerxía para que o criptodinero poida adiantarse. Comparativamente, a enerxía necesaria para canalizar as vitcoinas durante un ano é proporcional ao consumo anual de Nova Zelandia ou Noruega, segundo os cálculos da Universidade de Cambridge. Unha transacción Bitcoin ten o custo ecolóxico da transacción 735.121 visa, segundo o índice Cambridge Bitcoin Electricity Consumption Index, creado por esta universidade.

Na reportaxe “O Salvador converteu a vitcoina en moeda oficial” do número 2748 de ARGIA, falamos de bitcoina e, máis en xeral, de criptodinero, no sentido de que o pobo dO Salvador nomeouna como moeda oficial. Desde o punto de vista económico e xeopolítico, deixamos a analizar de forma ecolóxica porque non podemos resumir en dúas liñas a deterioración ecolóxica que supoñen as moedas virtuais. O problema é o fundamento e o propio funcionamento de Bitcoina, e da maioría de criptomonedas. De feito, no ámbito virtual e sen axentes de control, co obxectivo de evitar os controis dos estados e dos seus bancos centrais, os creadores teñen exposto un sistema de seguridade diferente, que consiste na invención de cálculos matemáticos. Os algoritmos aseguran que non haxa fraude: ao comprar un bitcoin, os membros da rede de criptomonedas, chamados mineiros, reciben información cun cálculo matemático que hai que acertar canto antes, denominado proff of work ou “proba do traballo”. Miles de computadores, hoxe e noite acesos e en actividade, aseguran a obrigación dos mineiros –aínda que a cantidade exacta é descoñecida, os que seguen de cerca este espazo virtual afirman que hai un millón de computadores–. Así, as vitcoinas necesitan dez veces máis electricidade que Google ao ano: 128 TWh anuais cando Google necesita 12,2 TWh.

O peor: o problema vaise agravando, porque, como foi pensado, cada vez é máis atractivo e pregunta máis electricidade. “O gasto enerxético de Bitcoina está intimamente ligado ao seu valor de intercambio, que se multiplicou por cinco nun ano, o que atrae a novos mineiros con computadores cada vez máis potentes”, pódese ler no artigo de Reporterre Le bitcoin, monnaie virtuelle mais gouffre environnemental réel (“Bitcoina, moeda virtual pero abismo real para o medio ambiente”). Por decisión do creador de Bitcoina, o aumento do número de mineiros dificulta o cálculo acertado, obrigando a tecnoloxías cada vez máis potentes. Si en 2008 un computador clásico era suficiente no momento da creación da moeda, hoxe en día necesítanse tecnoloxías moito máis eficientes.
“caseríos mineiros”: inxentes enerxías

A fase de proff of work ou “proba do traballo” converteuse nunha verdadeira industria. A maquinaria para o cálculo é cada vez máis potente, cuns custos ecolóxicos enormes. Un dos máis grandes é o Northern Data, situado en Texas (EEUU), un “caserío” ou hangar cheo de miles de computadores e seguir os cálculos da web Energy.gov, que consome 1 GWh ao ano –rango da producida por 3,1 millóns de placas fotovoltaicas–.

Todos estes computadores xeran calor e necesitan un sistema de refrixeración específico para asegurar a temperatura fría e evitar así problemas de sobrecalentamiento en computadores e servidores. É coñecido que o sistema de refrixeración tamén é prexudicial para o medio ambiente. Os “caseríos mineiros” son deslocalizados pola produción a grandes facturas de electricidade, a poboacións de enerxía barata ou a países fríos. Até agora, até setembro deste ano, cando se prohiben os criptomonos e se ilegaliza a minería, China foi o dourado da vitcoina, baseado nas minas contaminantes de carbón. Calcúlase que entre o 65% e o 80% da minería produciuse nela.

Ante a imposibilidade de preservar o desastre ecolóxico, os axentes do mundo do criptodinero, como sempre, para pintar o problema en verde, quixesen chegar a un acordo para a Conferencia das Nacións Unidas COP26, celebrada en Glasgow en novembro. Analizáronse diferentes vías, tanto de enerxías renovables como de créditos de carbono para compensar as emisións de carbono. Para o informático Pierre Boulet estamos na lóxica de greenwashing: “Aínda que se utilice enerxía descarbonizada, é unha enerxía que podería servir para outras cousas. Esta enerxía tomada para a minería fomenta a construción de novas estruturas para xerar máis enerxía”. A mesma opinión ten o profesor Jean-Paul Delahaye: “Ás veces a demanda mineira impulsa a creación de centrais, paneis solares, turbinas eólicas ou outras, sempre útiles exclusivamente para o cálculo dos cálculos”. No artigo de Korii, En quête de respectabilité, le bitcoin se tourne vers le nucléaire (“En nome da respetabilidad, a vitcoina optou pola nuclear”), explícase claramente que os axentes mineiros están a pasar acordos coas centrais nucleares estadounidenses. Por definición, a enerxía nuclear é verde porque non deduce carbono, pero non son tan verdes as ruínas e os accidentes nucleares que se deducen. Obviamente, o computador e outro material informático é ecoloxicamente daniño, entre outras cousas, porque a explotación das materias primas minerais presentes neles produce unha contaminación extrema debido aos produtos químicos utilizados.

O uso das moedas virtuais permítenos falar da realidade dunha minoría ttip sen preocuparnos demasiado. Pero si seguise o desenvolvemento, pronto nos resultaría insosteible: a generalización esixiría oito veces o consumo enerxético de Francia ou dúas veces o de EEUU, segundo o Institut Mines Télécom.