En marzo de 1996 chegaron ao arquivo da música vasca Eresbil sete caixas de madeira con 634 cilindros no seu interior.Os cilindros de cera eran discos precursores da música, utilizados no fonógrafo ideado por Edison en 1877. O conxunto de cilindros trasladados desde o Arquivo Histórico de Bizkaia a Eresbil era unha colección musical composta pola familia Ybarra cara a 1898-1905.

A maior parte dos cilindros proveñen das discográficas de Barcelona, Madrid e Valencia, ou mellor dito das cilíndricas, pero 150 foron gravados en dúas empresas fonográficas de Bilbao: 144 en casa Viúva de Ablanedo e Fillo e os outros seis no almacén de piano de Enrique García.

Nos cilindros co selo da viúva de Ablanedo hai de todo: Fragmentos de ópera de Verdi ou Wagner, zarzuela, cancións españolas, habaneiras... Pero tamén hai algunhas cancións e zortzikos vascos, a maioría cantados polo señor Maguregi (o apelido si, pero non hai nomes nos selos): Agur nerebiotzeco, Iru dámacho, Izazu nitzas cupira... Pola contra, as seis gravacións de Enrique García obtidas polos Ybarra son cancións vascas: Betti-maite, Euskalduna, Goy Zeco e Sarra... todas na voz do señor Arriaga.

A maioría dos cilindros da familia Ybarra chegaron ao arquivo en moi mal estado. Sacáronse das caixas orixinais e quitóuselles o algodón que recollía do exterior. Os danos causados pola humidade eran moi notables, probablemente como consecuencia das inundacións en Bilbao en 1983. Algúns cilindros estaban rotos, outros parecían queimados e a maioría estaban ocupados por fungos. Os que se podían salvar foron entón ben limpados. Posteriormente foron dixitalizados, algúns dos cales actualmente están dispoñibles na web de Eresbil.

E así, grazas á afección da familia Ybarra, que grazas á riqueza non estaba en mans de calquera comprar o fonógrafo e os cilindros, e aos esforzos de conservación realizados nas últimas décadas, chegounos unha chea de cancións vascas de moi mala calidade sonora, pero valiosa.