Bitcoina converteuse o 7 de setembro na moeda oficial dO Salvador. É a primeira vez que un Estado oficializa como a súa moeda a moeda virtual creada ao día seguinte da crise financeira de 2008. Isto non o querían os cidadáns –o 70%, segundo as sondaxes–, había moitos economistas que tamén tiñan a alarma vermella, e as poderosas institucións financeiras internacionais non vían ben a decisión –o Fondo Monetario Internacional e o Banco Mundial lamentaron publicamente o obxectivo do Goberno dO Salvador–. Con todo, o presidente Nayib Bukele votou a Lei Bitcoin o 9 de xuño e o 7 de setembro converteuna en legal. A todo aquel que creaba e cargaba a aplicación "Chiba" para poder pagala con Bitcoin, regaloulle o rango de 30 dólares en criptodinero, e instaláronse unhas 200 despachos de billetes Punto Chiba, algunhas das cales non duraron moito porque queimaron máis dunha protesta en contra.

Podería pensarse que a moeda tomaría valor ese día presentado como "histórico", pero non: de 52.000 dólares ao comezo do día a 46.000 dólares ao final do día. Así, O Salvador perdeu 2,7 millóns de dólares en 24 horas por comprar 550 bitcoin a 28,4 millóns de dólares. A cidadanía tamén sentiu fluctuación do mercado: "Como empezo o día con 30 dólares e termino con 28 dólares, sabendo que non gastei o diñeiro en nada?" estaban a preguntar nas redes sociais. Nalgún lugar esta fluctuación é o dano lateral do fondo dos criptomonedas, e non se pode evitar.

Pero, que é a vitcoina e que son os 6.700 criptofondos obtidos internacionalmente? Pódese explicar este novo paso no ámbito financeiro de forma sinxela? A diferenza das moedas nacionais, os criptomonedas non se imprimen nin existen estados, é dicir, bancos centrais para controlar e regular os intercambios. A ausencia de fraude asegúrase mediante algoritmos: na compra dun bitcoin, os membros da rede do criptodinero, chamados mineiros, reciben a información cun cálculo matemático que hai que acertar canto antes, nesta fase denominada Proff of work ou "Proba do traballo". A invención do cálculo implica a creación da vitcoina, premiando aos que aclararon o cálculo ademais de con bitcoin, e asegurando que a transacción é real e sincera. Ao final , os Proff of works cumpren a función de banco central –as actividades dos computadores supoñen un enorme custo ecolóxico (este bordo tratarémolo na próximo Net Próximo)–. Con todo, a cantidade de bitcoin é limitada a 21 millóns, programada así polo creador anónimo, detrás do alcume Satoshi Nakatomo. Hoxe en día produciuse o 80% das vitcoinas e, seguindo os algoritmos, xerarase o último en 2140, despexando a produción até entón. O valor do criptodinero vaise modificando en todo momento en función da demanda e a oferta: cando menos compradores ten menos valor e viceversa, cando máis compradores ten máis valor. Do mesmo xeito que no mercado financeiro, o medo, o rumor e a imitación teñen un gran peso na esfera dos criptomonedas, e como non hai mecanismos de regulación, o valor vai dun lado a outro, facendo real o risco dunha cra. O 7 de setembro, aínda que Buel cría que o valor ía aumentar, diminuíu, roubando aos salvadoreños o rango de 2,7 millóns de dólares. Benvido ao ultraliberalismo, unha realidade virtual real soñada polos capitalistas especuladores.

Sobe polos pobos do sur

Bo, Buel seguiu encomiando o seu: "Como todas as innovacións, o proceso das bitcoinas tamén require unha fase de aprendizaxe. Todos os camiños para o futuro son así, e non se conseguirá todo nun día, nin nun mes. Temos que romper as paradigmas do pasado, O Salvador ten dereito a ir cara ao primeiro mundo". Por tanto, ve a vitcoina como unha vía de acceso ao conxunto dos países ricos do Norte.

Esta decisión suporía un aforro de 400 millóns de dólares para os salvadors, xa que en caso de elixir bitcoina, os gastos bancarios sobre as eslamiadas que se envían desde a diáspora serán moi inferiores. A Diáspora ten un gran peso neste pequeno pobo de 6,5 millóns de habitantes: A súa achega representa o 22% do PIB. Por outra banda, o presidente insiste en que os que non teñen servizo bancario poderían utilizar a vitcoina (o 70% non ten conta bancaria nO Salvador).

Cryptocurrencies: developing countries provide fertile ground ("Criptodinero: terra fértil dos países en desenvolvemento"), publicado por Financial Times, revela que os criptomonos teñen boa fama nunha chea de pobos do Sur. Seguindo a clasificación de Chainalysis, que estuda o sector, case todos son os países en desenvolvemento, excepto EEUU, entre o vinte principais usuarios destas moedas. En África subsahariana é onde se produce o maior intercambio de bitcoin. É dicir, naqueles países que teñen un sistema financeiro e bancario deficiente, porque o único que necesitan é Nixeria, que sofre a inflación, O Salvador, que depende da moeda local e do dólar, e Líbano, que sofre unha forte crise financeira.

A decisión do Goberno dO Salvador non xeneralizará o uso da vitcoina, segundo o economista Cesar Villalona: "A vitcoina na rúa non é usada nin usada. Por fin están para cumprir os seus obxectivos: Para o negocio dos caixeiros de "Chiba", especulación duns poucos ricos e branqueo de diñeiro sucio. En xeral, nas transaccións diarias non é frecuente o seu uso e non cumpre na súa totalidade as tres funcións asociadas á moeda (medio de cambio, medio de mantemento do valor en reserva e unidade de cómputo do valor), debido a que é xustamente demasiado variable. Con todo, a falta de control e o anonimato permiten os obxectivos enumerados por Villalona.

A maioría dos enquisados di que se vai a producir unha craca temperá ou tardía violenta. Entre eles atópase o investigador e informático David Golumbia: "É unha burbulla especulativa. Hai pouco, un bitcoin valía 20.000 dólares, neste momento 4.000 dólares. A burbulla estalará, e creo que é unha boa noticia, porque vai impedir que moita xente perda diñeiro investindo en vitcoina". Os pobos do Sur deberían seguir a postura dos pobos do Norte e actuar con atención, xa que o golpe será brutal cando o sistema se creza.