As institucións internacionais máis importantes están de acordo en que o 30% do planeta clasifíquese como “espazo protexido” para o ano 2030, xa sexa como reserva natural, parque, monumento nacional ou paisaxe protexida. Segundo os últimos datos do Programa das Nacións Unidas para o Medio Ambiente, a día de hoxe temos protexido o 17% da Terra, cun total de 20 millóns km2.Ideia para tocar, Europa ten 10 millóns de km2. É dicir, teñen sobre a mesa o obxectivo de duplicar a zona nesta década. O COP 15 das Nacións Unidas sobre a Biodiversidade, que se celebrará en China en abril, será unha das medidas máis fortes do cume, e o mes de setembro, que xa se celebrou en Marsella no Congreso Mundial da Natureza, onde se fixaron as recomendacións para os gobernos no COP 15.

O seu obxectivo é, en si mesmo, fermoso e valente: preservar a biodiversidade e limitar a desaparición violenta da fauna e a flora. Con todo, fronte ao congreso militantes ecoloxistas levaron a cabo a contrarreloxo Notre terre, notre nature, expondo as sombras deste fermoso obxectivo. Ademais da crítica ecoloxista, a lista de subvencionadores do Congreso Mundial da Natureza aumenta a súa desconfianza na medida: Nutella, o banco PNB Paribas, Kering, Veolia, L´Oreal, JCDecaux e moitas outras multinacionais, todas elas igualmente coñecidas como destrutoras da natureza. No Congreso Mundial da Natureza mencionáronse unha serie de medidas que se centraron nesta medida de protección do 30% do planeta baixo a lema “Descolonizar a conservación da natureza”. “Convertendo un terzo do planeta nunha zona protexida, converten aos indíxenas en cazadores non autorizados nas súas terras. Sería o maior roubo de terras desde Cristóbal Colón”, explica o profesor Frederic Hache da estrutura Green Finance Observatory.

En definitiva, tan importante como o obxectivo é o camiño cara ao obxectivo. O camiño non se mira o suficiente segundo Hache e, xustamente, a maior parte dos danos están no camiño. Porque, en primeiro lugar, nestes ámbitos que se queren protexer, e grazas a eles, viven miles e miles de cidadáns. Si levase a cabo a clasificación, un total de 300 millóns de cidadáns serían expropiados e mobilizados, segundo os cálculos das Estruturas Non Gobernamentais (ONG) Survival, Minority Rights Group International e Rainforest Alliance.

Hai que precisar que a ampla maioría expulsada das súas terras atópase no Sur do mundo e que, ademais, moitos deles son cidadáns indíxenas. O historiador Guillaume Blanc escribiu sobre o ton colonial desta medida para facer fronte á emerxencia climática, L´invention du colonialisme vert. Pour en finir avec le mythe de l´Eden africain (“O invento do colonialismo verde. Para terminar co mito de Ed africano”), autor do libro. Lembra o seguinte: “En Europa, a Unesco, UICN e WWF están a apoiar aos pastores e campesiños que coidan os nosos montes. Pero en África, fai 60 anos que a violencia está naturalizando os territorios: deshumanizando. Hoxe en día son aínda dez miles de agricultores e pastores exiliados dos parques, baixo a mirada de expertos internacionais especializados en conservación. Outros millóns son castigados por cultivar a terra ou alzar os seus cabais en ela”.

O 80% da biodiversidade dáse no ámbito dos autóctonos

As autoridades e as multinacionais non pretenden transformar un sistema que está engulliendo o mundo. Neste sentido, é posible que a protección das zonas sexa un medio para ttipar a desmasia. Pero, en todo caso, haberá que facelo no respecto aos dereitos dos aldeáns. Os compoñentes desta garantía son claros para Survival, un loitador polos dereitos dos autóctonos: A normativa a favor da biodiversidade deberá recoñecer e garantir os dereitos colectivos e consuetudinarios asociados á terra, por iso é polo que leven a cabo medidas a favor dos indíxenas e dos cidadáns que se relacionan coa terra. É dicir, haberá que garantir o dereito a vivir do solo, a autodeterminación e a libre aceptación e decisión a quen vivían anteriormente nestes espazos convertidos en reservas ou parques.

O 80% da biodiversidade causámola en terreos ocupados por autóctonos. Este dato sérvenos para advertir que o ser humano non destrúe a natureza como tal, senón que o noso sistema capitalista. “A forma máis eficaz de loitar contra o cambio climático consiste en situar os dereitos dos pobos indíxenas sobre as súas terras no centro das accións a favor da natureza e o clima”, pódese ler na páxina web creada con motivo da contracumbre. As autoridades mundiais van ao sentido contrario: cortar a conexión coa terra, exiliarse, destruír a súa autonomía e sometela ao sistema comercial e monetario. O termo colonialismo verde é utilizado para referirse a esta tendencia. Ademais, o peor é que, unha vez roubada a zona, a maioría das veces acoden outros cidadáns, tanto turistas como multinacionais no estractivismo.

Trampa legal “solucións baseadas na natureza”

Blance concibe esta estratexia de protección de terras como unha vía para que o sistema siga intacto: “Os que protexen son os que destrúen. Esta é a incoherencia do desenvolvemento sostible. Non conseguen salvar a natureza esnaquizada no seu día e queren salvala alí, no Sur”. Esta clasificación englóbase dentro do grupo “Solucións baseadas na natureza”. A noción utilizada por primeira vez en 2009, desde o encontro COP21 de 2015, está integrada na estratexia de desafío ecolóxico, un conxunto de solucións baseadas no ecosistema. Pero isto é un greenwashing ou un branqueo verde, porque grazas a un prezo á natureza e ao mecanismo de compensación, o desenvolvemento destes proxectos verdes do Sur permite ás multinacionais seguir cunha lóxica contaminante no Norte.

Sabendo isto, enténdese máis facilmente como os que explotan o planeta até a medula ósea apoian a medida de protección dun terzo do planeta.