Sempre tiven un problema cos puntos cardinais. Aínda que hai matices e diferenzas, recoñezo que me ocorre tanto en castelán como en eúscaro, pero teño máis claro que me ocorre en gran medida polo mero feito de ser vasco.
As expresións Euskadi Norte ou Euskadi Sur quedaron un pouco obsoletas, xa non as utilizamos. No meu interior, pola contra, están tallados polo seu uso habitual na mocidade. Sen dúbida, eu sentíame do sur, é dicir, do sur: (CER) Sur, Sur de Europa... A bobada pode parecer demasiado frívola, pero é unha verdade redonda: Para facer ben o amor hai que vir ao sur cando escoitaba aquela canción de Rafaela Carrá, eu considerábame aludida; en contra do que se adoita dicir, porque sempre pensei –desde a miña experiencia, por suposto– que os vascos o facemos a miúdo e con seriedade.
"Cando escoitaba a canción de Rafaela Carrá, ‘Para facer ben o amor hai que vir ao sur’, eu considérome citado"
Ao falar cos españois dicíanme unha e outra vez que era eu do norte, chicarrón do norte. Eles, sen dúbida, querían expresarme no norte de España, pero eu asumíao dunha maneira moi diferente, escoitándome que era do norte da península... ou o fixemos nós. O seu primeiro quebradizo de cabeza. Logo virían outros.
Na actualidade, está normalizada a utilización de Iparralde e Hegoalde tanto en eúscaro como en castelán, polo menos entre os vascos. Pero ao fío disto tamén me xorden moitas veces malas interpretacións ou, mellor dito, non saber que entender. Por exemplo, cando ouzo o tempo en Euskadi Irratia, o locutor no norte, a choiva; cando di despexado no sur, non sei que recoller. Seica terían que coller o paraugas en Baiona e mellor tomar lentes de sol en Bilbao? Seguramente non, pero nunca estou seguro ao cento por cento. En calquera caso, atendendo ao aspecto puramente xeográfico de Euskal Herria, o sur podería ser en Oyón, pero tamén en Tudela, e non creo que o tempo sexa sempre o mesmo a ambos os dous lados. Que entender, por tanto, cando din no Sur?
Por si todo isto fose pouco, acábame de abrir unha nova fronte hai poucos anos, cando varios lingüistas comunicáronnos que non era adecuado dicir o eúscaro de Iparralde, senón que era máis axeitado dicir o de Oriente. Mira! O que sempre fomos Iparralde, agora, de súpeto, convertéusenos en Oriente? Por iso, agora resúltame aínda máis difícil comprender a parte meteorolóxica na súa totalidade. & '97; Miúda catramil!