Como consecuencia dos acontecementos dos últimos meses, o uso de lanzadores de foam situouse no centro da discusión tanto nos Países Cataláns como no País Vasco.
Os lanzadores de Foam poden causar un gran dano. Orixinariamente creáronse para substituír armas de fogo e, segundo a normativa internacional da ONU, non poden utilizarse indistintamente. É dicir, non se poden utilizar co obxectivo de dispersarse contra un grupo de manifestantes, non están pensados para iso.

Pero, por exemplo, o protocolo publicado recentemente por Mosso d’Esquadre permíteo.O
protocolo publicado grazas ao preacordo entre a partidos ERC e CUP para a composición do Goberno preocúpanos moito. Recóllese que si unha persoa lanza un obxecto, Esquadra Mosso pode disparar ás extremidades. Isto significa que poden disparar á cabeza e logo dicir, por exemplo, que estaban a disparar ás mans.

Pódese solucionar este problema substituíndo os lanzadores de foam por outro instrumento? Cal debería ser o punto de partida? Decidir a súa substitución ou non
por outra arma é o último elo. O primeiro que hai que ver é como se pode controlar e cal é a resposta que se lle dará desde a propia institución se un axente comete un delito. Necesidade de instrumentos de control e fiscalización. A substitución de armas ou o cambio de modelo de policía non garante o fin da impunidade.

En que se basean estes instrumentos de control e fiscalización e quen debería ser o responsable diso?O que está
claro é que non deben depender da estrutura xerárquica da policía, deben ser órganos independentes. Ademais de avaliar si as condutas concretas da policía deben ser xulgadas polos tribunais, tamén fiscalizarían a arma que se adquire.

Mentres tanto, a impunidade imponse. É desalentador.
Dinnos que temos que confiar na policía, pero a desconfianza coa policía xéraa a impunidade cando as institucións e os tribunais non dan unha resposta contundente. Esa impunidade hai que envorcala e imos avanzando aos poucos. No ano 2020 investigamos a 135 axentes en IRIDIA, algo impensable hai uns anos, e moito menos chegar ao xuízo ou a condenar a un policía.

Explicada como unha ferramenta de transparencia, a Ertzaintza anunciou que a finais de ano as cámaras levarallas nos uniformes. Que che parece? As
cámaras poden ser útiles para a transparencia, pero haberá que ver quen controlará esas imaxes. Pode o axente decidir cando empezar e cando deixar de gravar? A continuación, poderá ver esta gravación? Ou estas imaxes enviaranse a un órgano independente de forma cifrada, que pode decidir, en caso de denuncia, si preséntanse ou non para o xuízo? Durante canto tempo estarán gardadas estas imaxes? Hai moitas preguntas no aire.

Outra aresta pode ser que se convertan en instrumentos de control.
Por suposto. As cámaras pódense utilizar para ver quen acode ás manifestacións e para facer perfís ideolóxicos prohibidos. Poden vulnerar o dereito á intimidade…

A policía ten o monopolio da forza. Que supón? O primeiro
elo da escalada de forza nas manifestacións é a presenza policial, como sinala o británico College of Policing. Por tanto, o feito de que a policía estea armada, con escudos, cascos, lanzadores de foam, etc., debe entenderse como un ascenso nese uso da forza. Pode aumentar a tensión e provocar disturbios. A clave está na percepción de que é e como se exerce o dereito á protesta. Si enténdese como un dereito a garantir ou como unha ameaza.

Algúns vídeos mostran como a Ertzaintza tivo contacto coa empresa ultradereitista Desokupa. En Cataluña tamén pasou con Mosso d’Esquadr. É moi grave. En
primeiro lugar, os desafiuzamentos só poden levar a cabo mediante orde xudicial. Desokupa é unha empresa privada que non pode facer, e moito menos con violencia. Isto pode abarcar varios delitos, coaccións, violación da vivenda, etc. Por tanto, a Ertzaintza debería frear o desafiuzamento. A existencia de certa colaboración e simpatía entre o Desokupa e a Ertzaintza ou o Mosso d’Esquadren xera unha gran preocupación. Hai que ver de onde vén esa relación, que relación pode existir co extremo dereito e por que. É un tema complexo que hai que investigar.