Co tempo deime conta de que algúns escritores que sigo, até o punto de lelos con fruición, colócanse a si mesmos, non no lugar do artista, senón no do artesán. No primeiro golpe, atráeme a formulación, que demostra humildade fronte á rutineira soberbia dos escritores –se non é falsa humildade, entón demostraría a vulgaridade dos escritores–. Lino recentemente ao escritor Merce Ibarz, ao fío da colección de narracións Tríptic da terra. Desta maneira artesá, incluso facendo referencia ao título do libro, cultivador, cultivador de palabras. Pero, máis aló do tópico, que demos é esa artesanía?

Richard Sennett está para axudarnos –que o editor Jorge Herralde rexéitao inicialmente en 1977: “sinto dicir que a publicación dos seus textos non nos é posible”; logo, desde o ano 2000 até agora, para publicar un total de oito libros. Non te desesperes, queridos escritores. Sennette di que o artesán responde a un impulso humano para facer as cousas ben, con habilidade, compromiso, sentido común, xa sexa programador informático, médico ou, concho, artista. Suxire unha dilixencia: un carpinteiro ou músico tarda dez mil horas en chegar á mestría, catro ou cinco horas diarias, durante cinco ou seis anos. Sería unha tentación para ver ao artesán como resistente á velocidade de hoxe, entón aire fresco nestes tempos turbo-apitalistas, nos que a experiencia acumulada é maior, si vale menos. O empeño do artesán non tería nada que ver coa mera supervivencia, senón co valor que a cultura engade ao traballo. E é verdade que podes pasar a vida sen mollarse demasiado, pero o artesán simbolizaría unha condición humana particular da persoa que se implica e concéntrase no que fai. Seguindo a Sennett, por tanto, reivindicaríame a min mesmo como artesán, si non fose un exercicio de soberbia para o artesán.