argia.eus
INPRIMATU
Miriam Arregi. Os servizos de prevención dos barrios de Pamplona, en risco
"A Administración ten moitos recursos, pero non ten o que teñen os barrios, a proximidade para protexer á xente"
  • Nas dúas últimas décadas, en oito barrios de Pamplona, as asociacións ofreceron os Servizos de Acción Preventiva Comunitaria (SADAE) para nenos, nenas e adolescentes a través dun contrato asinado co concello. Agora, o goberno municipal de Navarra Suma, co apoio do PSN, suspendeu este modelo comunitario para pór en marcha, a cambio, o programa Coworkids, xestionado directamente polo concello. Neste sentido, Miriam Arregi, até hai pouco responsable do programa infantil municipal do Concello de Pamplona, acaba de presentar a súa dimisión.
Ander Perez @ander_prz 2020ko abenduaren 23a
"Udal zerbitzuetan teknikariok egiten dugu lan, baina ez gara haurren auzokideak, ez eta lagunak ere, eta beraz, mugak ditugu lanerako. Gauza batzuetarako oso egokia da distantzia hori. Baina eguneroko gauzak komunitatetik landu behar dira" (Argazkia: Joseba Zabalza)

Cal foi a causa da súa dimisión?

Tomei a decisión porque creo nun modelo, desde o punto de vista técnico, pero tamén a nivel persoal, porque quero un modelo para o meu barrio e para a sociedade. Díxenlles desde o principio que non podía traballar co proxecto Coworkids porque non o cría. Está claro que hai cousas que mellorar, tanto na administración como no ámbito dos movementos veciñais. Pero aí está o tesouro: o movemento suma o seu poder á administración, entre ambas, cada unha á súa maneira, para protexer mellor aos nenos e adolescentes. A Administración ten moitos medios técnicos e profesionais, pero non ten o que teñen os barrios, esa forma de vivir, esa proximidade para protexer ás persoas.

Cre que a decisión do goberno municipal foi política?

Creo que non, dixéronmo claramente. É máis, non tiveron en conta as opinións dos técnicos. É unha cuestión de poder: os servizos preventivos para nenos e nenas teñen unha gran influencia na vida dos nenos e das familias. Eles queren controlar os valores e as ferramentas, e non poden controlar a prestación do servizo a través das asociacións.

En diante, será o propio Concello o que preste o servizo. A municipalización en si mesma non é mala...

Eu son funcionario e desde logo creo no público. Pero a administración ten límites, e para iso, precisamente aquí, temos o que buscan en moitos países de Europa. Pero non é do agrado dalgúns. No Ensanche, ou en Iturrama, deberían impulsar este tipo de proxectos, investir niso, fortalecer as asociacións e a participación dos nenos e nenas desde idades temperás, conseguindo así un servizo preventivo. Pero que non se quite o que hai.

O modelo comunitario ha estado en marcha durante máis de vinte anos. Como empezou?

Nesa época, os barrios realizaban as súas actividades con nenos, mozos e familias. Ao mesmo tempo, o Concello estaba obrigado a cumprir unha orde. Por iso, aceptaron que este labor levase a cabo por parte dos barrios colectivos e formalizaron un contrato coas asociacións. Sempre loitamos e non foi nada fácil. No que respecta aos barrios, o movemento cada vez ten un maior poder. Trátase de proxectos fixos que contan cunha chea de técnicos e voluntarios.

O traballo destas asociacións non se limita ao lecer.

Foto: Joseba Zabalza

As actividades son unha ferramenta para traballar cousas máis profundas. No grupo de danzas apréndense, en principio, as danzas, pero tamén se aprende como adaptalas a un grupo, como protexelas entre os membros, ponse en contacto nenos de situacións moi diferentes, etc. Todo iso coordínase cos servizos sociais, centros educativos e centros de saúde.

Que é o que agora está en perigo?

Até agora, o sistema foi complementario: algunhas cousas faias a administración e outras as fai o BCE. Agora todo penderá da administración e irase transformando, como está. A estrutura, por tanto, non será estable. Por unha banda, córrese o risco de deixar na rúa a todo un modelo –e a algúns técnicos–, e doutra banda, a nivel de barrio, estamos a perder un recurso para protexer aos nosos nenos e nenas, sobre todo aos máis vulnerables.

Por que é importante a proximidade do barrio?

Nos servizos municipais traballamos os técnicos, pero non somos veciños nin amigos dos nenos, polo que temos limitacións para traballar. Esta distancia é moi axeitada para algunhas cousas. Pero hai que traballar as cousas cotiás desde a comunidade, por exemplo, como integrar a un neno ou como protexelo entre nós. Non pode vir un técnico a dicir que isto hai que facelo desta maneira ou doutra maneira. Nós queremos que os nosos nenos e nenas sexan críticos, construtores e participativos, e para iso teñen que decidir desde pequenos que facer.

Iso non o pode facer o programa Coworkids?

Aquí sempre tivemos en conta as opinións dos nenos e adolescentes. Por que? Porque estamos moita xente. Con Coworkids haberá catorce técnicos para toda Pamplona, mentres que agora son 32. Unha cousa é consumir unha actividade, ir ao grupo de danzas e aprender a bailar. Iso é un Civivox, ou unha academia. Pero nós queremos que desde o principio os nenos e nenas decidan que facer e como facelo e que aprendan valores e capacidades humanas a través de actividades. Iso é difícil. Cantos voluntarios somos aquí? Cen? Cantos técnicos? Cústanos moito a nós, e somos moitos os que creemos no proxecto, os veciños, os que sentimos e amamos aos nenos cerca. Pois, pénsao...

O 31 de decembro suspenderanse as contratacións vixentes coas asociacións de veciños e veciñas do barrio. Que vai pasar con esas asociacións?

Non só coas asociacións. Que pasará cos barrios? Este é un recurso moi importante para os barrios; son escolas de barrio, unha forma de vivir. Estamos a pensar en como organizarnos entre os barrios para poder manter algunhas cousas: locais, técnicos... Seguro que avanzaremos. O noso barrio, a Zona vella, quere moito aos seus fillos e será moi hábil para reorganizar todo isto. Pero perderemos moito.

Profesional ao servizo do barrio
“Son da Zona vella e traballador social. Optimista, activo e implicado. Empecei en 1998 na Asociación Aldezar e estiven a traballar no PEKZ de aquí. Logo traballei no concello, nun servizo para nenos e adolescentes, durante varios anos. Mentres tanto, sempre seguín como voluntario, implicado no barrio. Aprendín moitas cousas da man de Aldezar, tanto a nivel persoal como profesional, e aínda, o barrio ensíname moitas cousas cada día. No Concello, ofrecéronme o posto de responsable un mes antes do inicio da pandemia, e collino. Aprendín moito e atopei moi boa implicación por parte dos meus compañeiros. Pero eu son traballadora social e veciña, e estou a mirar aos nenos. Sempre teño lentes para nenos”.