No momento de redactar estas liñas, sesenta persoas faleceron na sede da Fundación Fiella-Sant Hospital de Tremp de Lleida como consecuencia dun brote de COVID-19. Isto significa que en menos dun mes morreron o 40% dos 143 residentes, o 1% dos 6.000 habitantes da capital, Pallars Jussà. Non hai consolo para unha rexión en estado de shock.

Segundo datos do Instituto Nacional de Estatística, no cinco primeiros meses de 2020 rexistráronse 231.014 defuncións no Estado español, 43.537 máis que no mesmo período do ano anterior. Isto significa un incremento do 23,2 %, debuxando unha tendencia á alza, e seguramente pecharemos este fatal ano cunha cifra marca.

A maioría das mortes chegaron nun contexto de soidade das vítimas, confinadas e sen contacto coa súa contorna afectiva, e os achegados non puideron despedirse nin celebrar con normalidade os tradicionais rituais funerarios. Todo iso supuxo un maior impacto emocional, unha situación de angustia e un proceso de duelo difícil, segundo todos os expertos.

Con todo, seguimos vivindo de costas a unha realidade tan duradeira como a propia vida: a morte. E eu négome a mirar de esguello, porque tarde ou cedo todos teremos que enfrontarnos a el. Do mesmo xeito que lle pasou a tantas persoas, neste maldito 2020, hai dúas semanas, un dos meus tíos foise para sempre.

Por sorte ou casualidade, o día antes de recibir a triste noticia tiven a sorte de entrevistar a Kilian Jornet, o alpinista máis versátil para moitos. A pesar de perder a varias persoas na súa carreira, contoume que, a pesar de saber que se pon en perigo nalgunhas das súas actividades deportivas, segue indo ao monte para sentirse vivo: “Hai un medo que nos mantén vivos, que che fai non saltar cando estás no barranco”.

Pouco despois, nun tanatorio frío sen abrazos, acordeime das súas palabras e reflexionei sobre como este sistema deshumanizador empúxanos á tensión cotiá, rodeado de formigón, no que perdemos o contacto coa esencia da propia vida e os seus ciclos naturais. Esta pode ser unha das causas do horror que nos produce a morte, xa que é o momento no que nos atopamos co baleiro que deixa. Queremos entón manter a sorte de volver conectar co valor da vida e seguir respirando.

Recentemente aprobouse no Congreso dos Deputados a primeira lei de eutanasia, que ratificará o dereito a unha morte digna. Desta maneira, acabarase coas longas esperas e sufrimentos inxustos das persoas que sofren situacións irreversibles e quérenlles. Vivirán na nosa memoria, nunca morre o que non se esquece. Quizais a mellor homenaxe que podemos facer é seguir loitando por unha vida que merece a pena vivir. Por vós.