argia.eus
INPRIMATU
Palmeira do portal
  • Estamos rodeados de palmeiras ou árbores de palma. Estamos colonizados, ou non?
Jakoba Errekondo 2019ko urriaren 23a

O tránsito das plantas a través do tempo en cada territorio é o máis natural. Cada planta vive inmóbil, pero a especie móvese dun lado a outro. O clima permíteo. A planta desprazarase ás condicións de vida que lle gustan. Por tanto, é difícil dicir que esta planta é de aquí e a outra non. Eu relaciono as plantas coa cultura, e é máis fácil: vivimos con esta planta. De feito, na nosa cultura, por exemplo, a paisaxe que vivimos é case enteiramente cultivado por nós mesmos. As plantas non viñeron por si mesmas, son traídas, plantadas.

Volvendo ás palmeiras, temos de todo. Hai unha palmeira considerada como europea: palmeira anana, Chamaerops humilis. É pequeno, con moitos troncos, a diferenza da maioría das palmeiras dun tronco, e está cerca do Mediterráneo. O resto das palmeiras que podemos atopar en Europa, todas son de fóra. Trouxémolos de todo o mundo, de moi lonxe ultimamente: Seychelles, México, Brasil, Trindade, Nova Zelandia, Molucas, Porto Rico, China, Madagascar, Papua Nova Guinea, Laos, etc.

Tamén temos os máis próximos, os máis numerosos, desde África ou Asia, a maioría polo Mediterráneo. Nas rexións máis tépedas, localízanse as zonas cun clima máis suave. Díxose con frecuencia que os indianos ou americanos afacían colocar unha palmeira diante da porta da súa casa cando regresaban de América. Non é raro atoparse cos fortunes Trachycarpus na parte dianteira do caserío. En eúscaro coñéceselle como palmeira de China ou cannabis. E é que, aínda que existe ese devandito relacionado cos indianos, trouxemos esa palmeira do sur de China. Aínda que este “fortuns” que ten no seu nome pódese asociar facilmente coa riqueza, o éxito ou a fortuna, en realidade é unha homenaxe ao botánico escocés Robert Fortune, que pasou anos explorando a vexetación desas terras. O nome de xénero, Trachycarpus, vénlle das criaturas: trachus “rudimentario” e carpos “froito”. Cultivaban esta palmeira en Asia para recoller un saco rudimentario que tiña a folla no tronco. Facían escobas, cepillos, pasas, paraugas, cordóns, cordóns, sacos, cestos, etc. Os primeiros exemplares foron traídos de Xapón en 1830. Desde entón estendeuse por toda Europa.

Non será fácil saber como chegou aos nosos caseríos. Na porta da súa casa atópase o aire da fortuna. Pero tamén o aire, que fose suficiente para tentar sacar proveito dunha rafia ou algo así... E de aí vénlle o nome da palmeira de cáñamo? De feito, aquí o cáñamo (Cannabis sativa) era a base para facer cordas, cordóns e tecidos impetuosos.