A xeografía ten respostas a moitas preguntas. Mire un dos atlas asiáticos coa India no centro: arriba, China, á esquerda, Paquistán, co vértice dividido entre o tres, Cacmir. Agora marca unha nova autoestrada que constrúen os chineses desde China e Paquistán até Indico e ademais marca un novo porto nesta costa, tamén o dos chineses...

Estes cambios debían producir un movemento contrario. Máis preto da India, que na súa vella pugna por China atopará debilitada a súa posición. Máis lonxe, a dos norteamericanos, porque China atopou un medio de aforro de miles de quilómetros para Oriente Medio e Europa, como para exportar manufacturas para importar carburantes. Velaquí como os terremotos volveron a sacudir Cacmir, considerado unha zona sísmica na xeopolítica.

A autoestrada que os chineses constrúen desde a cidade de Kashgar até o Gwad do Mar Árabe é o eixo dos investimentos en Paquistán de 62.000 millóns de dólares, un Camiño que o goberno de Pequín quere construír para coser toda Eurasia, un cinto que forma parte da rede estratéxica, composta por encoros, centrais eléctricas, ferrocarrís e outras infraestruturas.

A nova autoestrada privada de 2.727 quilómetros, construída á altura da famosa estrada que conduce aos montes do Karakorum, está expresamente concibida para achegar China ao Golfo Pérsico. Os camións partirán desde o Kashgar de Xinjiang e cruzarán a fronteira no pescozo de Khunjuse (4.693 metros de altitude) e baixarán polo val do Indo cara ao mar do Punxab até os peiraos do Gwadar de Baluchistán.

As obras de construción destas novas infraestruturas son xestionadas directamente por enxeñeiros chineses. Varios medios informan de que enxeñeiros e xestores chineses viven en barrios fortificados e organizados de forma explícita, baixo a vixilancia estrita do Exército de Paquistán. Os atentados contra estas persoas multiplicáronse nos últimos meses, segundo as mesmas fontes. Si os ataques dos grupos islamitas xa se coñecían, a eles sumáronse agora os do Exército de Liberación de Baluchistán. O Goberno paquistaní ha denunciado que detrás deles atópase a man da India.

Devandito sexa de paso, a saída do novo corredor paquistaní desde Xinjiang axuda a comprender a opresión do goberno de Pequín sobre os torrentes daquela rexión. Co pretexto do terrorismo islamita, pretende dominar os uigures conxugando as máis avanzadas tecnoloxías de control da vida privada e social con vellas tecnoloxías represivas, como os campos de concentración da educación das persoas críticas, denunciados reiteradamente por organismos internacionais de dereitos humanos. Pero para as autoridades chinesas, ter ese portal para o novo eixo económico debe converterse nunha prioridade absoluta para as autoridades chinesas.

A India levaba meses manifestando o seu desacordo coa nova rede de infraestruturas. Ante o Parlamento de Delhi, o ministro de Defensa dixo seriamente: “O proxecto do Corredor Económico China-Paquistán pasa por Cacmirra, ocupada por Paquistán, e ataca á soberanía da India”. Unha das respostas do pasado mes de agosto foi a de retirar a Delhi o seu parte de Caxemira do recoñecemento da Constitución India.

Falla inestable do bordo do himalaya

II. O conflito de Cacmir ten as súas raíces no final da Guerra Mundial. O obxectivo de Hari Singh maharaja era que Katxemira quedase como un país independente neutral entre a India e Paquistán xurdido da saída do Imperio británico da maioría das súas posesións en Asia.

Con todo, a primeira guerra entre Paquistán e India supuxo a división do país en 1947: Azad Kashmir e Gilgit-Baltistan quedaron en mans de Paquistán e o resto das terras do leste no estado de Jammu-Kashmir, na India. Máis tarde faríase Chinesa cunha terceira parte pequena.

O pacto de 1947 garantía claramente o autogoberno aos cumanos indios, deixando ao goberno de Delhi só tres competencias: relacións exteriores, defensa e comunicacións. Esta ampla autonomía quedou garantida no artigo 370 da Constitución India e é precisamente ese artigo 370 o que o goberno nacionalista de Narendra Modi borrou da noite para a mañá.

Desde a división de Caxemira non foron poucos os combates entre Paquistán e India, o máis coñecido foi a guerra de 1965, arrefriado pola intervención das Nacións Unidas. Na década dos 80, os ataques da maioría musulmá provocaron a fuxida de miles de inchados do cacharro indio Mir. A India tivo desde entón máis de medio millón de militares para manter nas súas mans esta rexión de 12,5 millóns de habitantes.

Nas últimas décadas non se ouviu falar de grandes disturbios, ata que Ari e Modi deron o golpe de agosto. Coa supresión da autonomía de Caxemira, a India ordenou aos turistas que abandonen a rexión, cortaron todas as comunicacións aos cidadáns, pecharon escolas e servizos públicos, mandaron miles de militares máis e detiveron aos seus líderes.

Na súa lectura dentro da India, Modi quixo regalar ao nacionalismo radical hindú, eliminando co artigo 370 da Constitución unha competencia estratéxica dos cachorros musulmáns: o control da inmigración. Agora os hindús poderán emprender con máis facilidade a transformación étnica e relixiosa da rexión para transformala nun Estado hindú.

O golpe de Modi tamén ten unha lectura geoestratégica, tal e como o titulou Sarmad Ishfaq en Open Democracy, “India e EEUU uníronse para obstaculizar o corredor económico en China Paquistán”. É dicir, que no vals das relacións de forzas asiáticas acábase de producir un cambio de parella notable.

Hai pouco non se puido crer que se puidese construír unha alianza que, ademais de ser tratado como o niño dos yihadistas extremistas, era un estreito socio de Estados Unidos entre Paquistán e China, que esmaga os uigures musulmáns de Xinjiang ás portas de Kaxmir. Como resposta, Donald Trump decidiu retirar as axudas militares de 2.000 millóns de dólares comprometidas a Paquistán desde a súa chegada á presidencia de Estados Unidos e nomear á India como socio estratéxico. E cando ultimamente se multiplicaron os ataques contra os enxeños chineses das autoestradas e outras novas infraestruturas, asinados tanto polos islamitas como pola Fronte da Liberdade de Baluchistán, Paquistán di que EEUU e a India promóvenos.

Como unha greta tectónica, Cacmir volve provocar terremotos despois de varios anos de calma, no volcán durmido pódense sentir tremores inquietantes. Tres potencias nucleares limitan Kaxmir.