Dise que somos fillos da posmodernidad, pero, con todo, a miúdo sentímonos tentados de xulgar o pasado cunha brocha gorda e de proclamar que o presente é moralmente máis avanzado que o tempo pasado. En canto á violencia machista, por exemplo, ponnos á vista as actuais estatísticas escandalosas, facémolo de forma inmediata: a cuestión é que antes non se contabilizaban, era simplemente unha violencia domestica que se aceptaba.

Emilia Pardo Bazán é unha das escritoras españolas máis grandes do século XIX, e basta con ler moitos dos seus relatos para entender que a violencia machista non foi até onte pola mañá algo que foi aprobado por todos sen dicir nada. Pardo -Bazán non denuncia explicitamente nos seus contos, senón que retrata, con crueza, a violencia cotiá da sociedade da época, tal e como lle esixe a súa poética realista-naturalista. O resultado é máis forte (e diría que máis eficaz) que calquera denuncia. Si a alguén lle interesase, o editorial Contrasinal acaba de publicar unha antoloxía ilustrativa dos seus contos sobre o tema: O encaixe roto: antoloxía de contos de violencia contra as mulleres.