O relato pode ser unha soa frase: por exemplo, a Garda Civil española celebra o seu aniversario baixo a lema “175 anos ao teu lado”, en catro palabras co obxectivo de simbolizar o apoio que durante anos deu á cidadanía. En segredo, que no século 19 creouse para reprimir o anarquismo andaluz, ou que se lle dotou dunha estrutura militar para que os gardas, reunidos en cuarteis, non tivesen empatía cos cidadáns que algún día terían que matar. Non fai falta irse tan lonxe. ETB2 emitiu o domingo o documental Itziarren semeak. Con todo, non é necesario ir até a transición.

A narración compartida da transición tamén se construíu sobre o silencio. Até o día de onte, os sumidoiros do Estado escandalizábanse. Agora que morreu o novo santo da democracia española, sería de mal gusto falar desas estoldas. Porque o santo trouxo o final de ETA.

Sobre Vox escribiu Anne Applebaum, Premio Pulitzer, no diario O País. Entre outras cousas, o autor confirma a tese que se está convertendo nunha narración compartida: O éxito de Vox é unha consecuencia directa do proceso catalán no Parlament catalán. Así llo dixeron todos en Madrid.

Os santos de España e a democracia española, evidentemente, serían imperfectos si non fose por eses pobos periféricos. Sen Euskal Herria non habería unha cloaca do Estado; sen Cataluña non habería fascismo. Sen nós, España sería perfecta, pero sen nós non terían a quen atribuír a falta de perfección. Necesítannos, aínda que sexa para odiarnos. Por iso necesitan a outros, que levan 175 anos ao noso lado.