Os mozos sabían onde ían. Tiveron que facer un traballo para participar no proceso de selección e escribir unha carta de motivación. Sabían que ían participar nunha expedición dun mes que se desenvolvería en eúscaro, e que eles eran os protagonistas e os responsables. Antes de ir á expedición asinaron un compromiso co eúscaro. Os organizadores de EuskarAbentura convidaron a mozos euskaldunes que manterían o eúscaro, e á vez, aos que influirían no mantemento do eúscaro na contorna.

Os organizadores elixiron voluntariamente esta franxa de idade, xa que se trata dun momento idóneo para influír na conciencia. Así nolo manifestou Ane Pedruzo, membro da asociación: “É unha boa idade para sementar, para que fagan click antes que tarde, para que dean o salto a vivir en eúscaro”. Os organizadores están satisfeitos, as súas crenzas e datos coinciden. É dicir, comezaron a dar os primeiros pasos para que os mozos tomen conciencia e formen comunidade entre eles. Antes de que comece EuskarAbentura, que acaba de terminar, aos sete meses dirixíronse varias preguntas aos máis novos. Preguntados pola motivación que tiñan para utilizar o eúscaro, a puntuación media é de 7,65 sobre 10 antes do inicio da expedición, e de 8,58 despois. En canto a como se desenvolven en eúscaro, a puntuación é de 7,85 sobre 10, seguida de 8,55. Na sondaxe realizada sete meses despois, o 94% afirma probar con novos amigos da aventura, o 61% que falou primeiro en eúscaro na rúa e o 50% que o tentou con outros amigos. Preguntado por si cambiou os hábitos lingüísticos no día a día despois de sete meses, o 67% di que fala máis euskera, e o 24,7% di que non fixo cambios. Case todos os que responderon a esta última porcentaxe son os que viven en eúscaro nas zonas euskaldunes.

A través doutras vías, ademais das enquisas, púidose detectar que puideron influír nos mozos. Por exemplo, os seus pais e profesores indicáronlles que notaron o cambio. Ademais de incidir nos hábitos lingüísticos, comezou a crear unha comunidade de mozas. Os organizadores saben que tras a EuskarAbentura de 2018, durante o verán, moitos mozos gozaron de moitas festas. O pasado mes de outubro os organizadores achegáronse a Vitoria-Gasteiz para presenciar o partido da selección vasca de fútbol. Tamén se reuniron co pretexto de presentar a expedición de 2019 na Feira de Durango. En xullo deste ano uns 60 integrantes da expedición do ano pasado han decidido ir xuntos ao cámping, e o seu desexo e a intención dos organizadores é que un ou varios deses días súmense aos mozos de 2019. Ese é o obxectivo: Formar comunidade, agarrar o eúscaro e influír na contorna dos mozos que se van reunindo en expedicións por todos os recunchos de Euskal Herria e da diáspora.

Ferramentas para o mantemento do eúscaro

A asociación EuskarAbentura liberou a dúas persoas e no período de matriculación foron outras dúas as persoas que se dedicaron a realizar labores de promoción nos colexios durante tres meses. Todos os asociados son voluntarios. No grupo teñen un sociolingüista e os organizadores recoñecéronnos que o ano pasado prepararon a primeira edición como puideron. Coa experiencia do ano pasado preténdese mellorar aínda máis a segunda edición da Behobia-San Sebastián. Así, reutilizaranse dinámicas que o ano pasado foron de utilidade e outras serán novas.

Dividiranse en grupos de once membros en función da súa orixe, realidade sociolingüística, hábitos lingüísticos, se veñen ou non cos seus amigos e o xénero.

Do mesmo xeito que o ano pasado, este ano tamén se celebrarán charlas sobre a situación do eúscaro en cada territorio de Euskal Herria. A novidade deste ano será chárlaa Ciencia da lingua e diversidade lingüística no mundo. Ademais do eúscaro, o obxectivo é traballar a conciencia das linguas minorizadas no mundo.

Durante o exercicio 2018, diversas intervencións preparáronse e probaron no mesmo momento en función das circunstancias nas que se produciron. Gárdanos no saco deste ano, aínda que teñen que usalos. Por exemplo, formaron un grupo de influencers do eúscaro. Ao detectar que algúns dos que actuaban como líderes se dirixían ao castelán, convocóuselles a unha reunión de café. Propuxéronlles ocupar o papel de líder, para que eles puidesen abordar máis o eúscaro e conseguir o mesmo cos demais. Os mozos tomaron a cousa en serio. A outra intervención que se puxo en marcha foi o método Eusle. Cada grupo tiña que elixir uns eusles, é dicir, amigos que puidesen manter o eúscaro. Funcionou nalgúns grupos e noutro non tanto.

Reflexionouse especialmente sobre a diferenza entre os habitantes das zonas vascoparlantes e castellanohablantes, ao detectar que algunhas das zonas euskaldunes subliñaban o menor nivel de eúscaro das zonas castellanoparlantes e que, ao mesmo tempo, os mozos das zonas castellanoparlantes avergoñábanse da súa carencia de euskalki. Entre todos e todas fixeron un esforzo pola empatía. Noutra ocasión, foron postos a traballar por parellas, xa que a persoa que tiña tendencia ao castelán tiña que elixir á súa parella para falar en eúscaro con ela.

A pesar de que as catro intervencións foron en gran medida improvisadas, tiveron como marco xeral o protocolo do eúscaro preparado especificamente para a expedición. Para lograr este protocolo, contaron co asesoramento de Pello Jauregi e Asier Lafuente, entre outros, para realizar a viaxe. Antes da expedición, todo o equipo de traballo recibiu unha formación da asociación GEU para garantir o uso asertivo da lingua.

Algúns dos membros da asociación EuskarAbentura coñeceron na súa mocidade algúns métodos inadecuados que os adultos utilizaban para traducir aos mozos ao eúscaro. Ane Pedruzo explicounos que non queren que se repitan métodos que non valían con eles, como penas, ameazas ou o tónico aos mozos, “se me fas en castelán non enténdoche” e dicindo cousas así. “Falamos de respecto, de persoa a persoa, de asertividad. Recibiron a mensaxe e entenderon que se comprometeron a utilizar o eúscaro e influír no mesmo. Conseguiuse que esta preocupación fose colectiva e positiva”.