O período electoral ha posto sobre a mesa diversos temas de actualidade. O emprego non está entre os primeiros. É destacable, sobre todo cando a maioría da poboación é asalariada e non superamos aínda as consecuencias da Gran Recesión. Doutra banda, os indicios da próxima crise son cada vez máis evidentes, o que afectará directamente ao emprego.

O concepto de Produto Interior Bruto utilízase frecuentemente para analizar si superouse a recesión. Con todo, o PIB non di como se repartiu a riqueza xerada. Facer esta análise desde o punto de vista do emprego parece lóxico porque a maioría da sociedade necesita emprego para sobrevivir. En calquera caso, cando os gobernos nos transmiten as estatísticas, fan fincapé no número de contratos asinados, un truco evidente. Esta magnitude non é unha boa praxe: as reformas laborais levadas a cabo fixeron que o número medio de contratos dun traballador nun determinado período de tempo aumente, polo que a firma dun gran número de contratos non significa que haxa menos persoas en desemprego. Pode ser un signo de precariedade, unha imaxe pola contra que se quere vender. Doutra banda, a taxa de paro tamén se utiliza como termómetro no mercado laboral, pero o seu uso vese sometido a dúas críticas principais. Por unha banda, que non mide a calidade do emprego, o que nos permite ter unha taxa de desemprego máis reducida, cunhas condicións laborais peores. Doutra banda, nesas estatísticas definirase unha taxa de paro maior ou menor que non entra e que non entra: os mozos que alargan os seus estudos, ao non haber posibilidade de emprego, non se lles computará como parados; ou si definimos a un desempregado como “desanimado”, iso reducirá a súa taxa de desemprego. Aínda que as estatísticas parecen moi neutrais, nas definicións que se fan poden existir crenzas políticas.

Entón, farei unha nova aproximación á situación do emprego, utilizando o número de persoas empregadas, analizando os datos do País Vasco peninsular e o período 2007-2018. No sector privado, o número de homes con contratos fixos diminuíu en 28.000 persoas e aumentou en 44.000 o número de mulleres. Desde o momento máis duro da crise (2013), os contratos temporais han aumentado en 68.000, situándose en niveis similares aos de 2008: Son 201.500 homes e mulleres.

Entre os empregos vinculados ao sector público, tras a caída da Gran Recesión produciuse un aumento da temporalidade, con 48.600 mulleres e 21.400 homes nesta situación. Esta situación de precariedade é máis evidente na CAV que en Navarra. O número de empregos definitivos aumentou lixeiramente, pero entre hoxe e 2010, o número de homes é practicamente o mesmo (57.700) e o de mulleres aumentou lixeiramente, situándose o número de empregados en 75.200.

Por sectores, o sector con máis persoal é o dos servizos, con 34.200 homes e 32.000 mulleres máis. No sector da construción hai máis da metade de traballadores que en 2008 e o emprego do sector agrario está en caída libre. A industria segue sufrindo unha forte perda, xa que no período 2008-2018 na CAV hai 31.500 traballadores industriais menos, mentres que en Navarra se mantén en niveis similares.

Con estes datos non quero apertar ao lector, só quero comentar cal é a situación do mundo laboral, os datos están aí, aínda que analicei uns poucos elementos. A situación do emprego non se recuperou en absoluto, e esta longa recesión de dez anos ten graves consecuencias nas persoas. Cando a miseria se prolongue, coidado coas consecuencias que se poidan dar, incluídos os políticos.