Europa é un continente, de acordo, un concepto xeográfico, cultural, político. Pero sobre todo é un soño, unha utopía, unha especie de paraíso para o migrante que quere trasladarse desde outras partes do mundo.

Tximi non é precisamente migrante, a súa nai de Andoain, o seu pai de Marrocos, viviu en Francia até os doce anos, en Donibane e en Baiona. E, con todo, “un mouro, pensarían, por que había un ambiente maligno encima de iso”. Porque é sabido que tenta avisar aos que queren ir a Europa, que non é para tanto, que ten pouco dun territorio prometido. Pero Saki métese nun negocio e teñen que traer a xente de abaixo: “Queres vir comigo na camioneta?”.

En concreto, trátase dunha viaxe de camións que o libro captura, coa axuda dos transeúntes, pero que se realiza desde Euskal Herria até Marrocos, coa intención de realizar a volta cargada de xénero humano. Coñeceremos as peripecias desta viaxe, por tanto, curiosas, nada aburridas, narradas por Tximi, cunha voz moi persoal que mantén a lectura todo o tempo que dura a narración. E todo de moi boa maneira, no bo sentido da palabra, por suposto, no cine. Até que punto a experiencia previa do lector é importante, veume á cabeza unha e outra vez a película Oreina, de Koldo Almandoz, máis concretamente o personaxe de Khalil, irmán xemelgo do protagonista da novela de Xastre. “Pero ti tamén vas facer unha película”, diralle nalgún momento Saki a Tximi. Si Almandoz tivese unha sequedad creativa, a adaptación a Leuropa non sería a peor opción.

Publicado en 2002, cando o tema desta chamada nova migración apenas apareceu entre nós, tantos anos máis tarde aínda segue sendo impresionante a actualidade que conserva, tanto por temas como por novelas. E sen querer adiantar demasiado as cousas, acaba por deixarnos unha tese excitante, por boca de Sussu, un personaxe medio tolo, metade visionario: que a terra non se abandona tan facilmente, que quizá queiran ir polo ceo onde non saber. “Aquí está o paraíso!”. Lin que probablemente era o mellor traballo de Xastre. Si non é así, seguro que non está moi lonxe.