Comecemos coa música.

A música sempre foi a rama máis forte da miña vida, a miña vida estivo dedicada á música, de aí xurdiron outros proxectos. Decidín empezar a tocar o clarinete de neno, non sei por que. Os meus pais dixéronme que de súpeto lles dixen que quería tocar o clarinete. Empecei na escola de música e está moi ben, pero eu quería máis madeira. Entón entrei no conservatorio. Alí había moita madeira, pero non podías decidir nada, e na escola de música todo o que estaba nas miñas mans.

Que aprender, que non aprender…

Iso é. No conservatorio, a principios de curso, dixéronme que tiña que tocar tres obras. Eu non quería tocar, pero os que quería non estaban no currículo. Entón fixen un trato co profesor e díxome que el podía darme o que eu quería, pero que non me daría por superado.

E que?

Así fun durante dous anos, ata que me botaron do conservatorio. Fun á rúa, pero, mentres andaba por alí, estiven moi a gusto. Os que sacaron a carreira comigo teñen o título, pero nunca tocaron, non volveron a utilizar o instrumento, e eu, con todo, non teño título, pero toquei moito: nesa época estaba na banda de Sopela (onde obtiven os meus primeiros soldos), logo fun a un grupo de pop rock chamado E Gene… O clarinete deume moito.

Empezaches a estudar física polo clarinete, non?

Si, como era un imbécil quería facer clarinetes, e para iso tiña que saber acústica, e física para saber acústica.

Pero non o cumpriu.

Sempre me gustou a física, non só a acústica. Pero os primeiros anos sempre son moi xenéricos, dáse unha chea de matemáticas, unha chea de química… a física era case unha minoría. Por tanto, nos primeiros anos fíxoseme un pouco duro. A medida que avanzaba empecei con outras materias e sentinme a gusto. Pero a cuestión era que non podía aplicala en ningures. Deime conta de que sabería falar do que se fala, pero que non sabía facer nada, e eu necesito facer cousas, non falar, abúrreme.

E deixáchelo.

Si, con todo, antes de deixalo, descubrín a electrónica. E vin o barato que era, vin que podía facer unha chea de sintetizadores, micrófonos… Para facer un clarinete necesitaba unha chea de diñeiro, e de súpeto podía facer un sintetizador a un prezo moi baixo, que parecía un clarinete!

De feito, moita xente coñecerache a través da música electrónica, como membro do grupo DJ’s Tea Party.

Ese foi o seguinte paso. Empecei a descubrir a electrónica, a pedalear, a tunear sintetizadores … Entón empezou a gustarme un pouco máis o mundo da música electrónica, porque até entón era bastante pura, parecíame que a música feita co computador non era música, pero rompín todos eses estereotipos e empezoume a gustar de verdade. Ademais tiven sorte, porque atopei a Eva Gutiérrez no camiño, que estivo comigo nAs Tea Party, e estiven con Eva, non se cantos anos.

Agora estades a descansar, non é certo?

Si, alargamos o descanso. Por primeira vez tocamos sobre un escenario en Soraluze, en 2010, e estamos en 2019. Namentres, nunca nos tomamos unhas vacacións entre comiñas. Estamos moi contentos porque tivemos a oportunidade de aprender moito a través do proxecto As Tea Partys, fomos autónomos, aprendemos a facer facturas e cousas así, estivemos como DJ nas dúas mellores discotecas de Bilbao, e aí aprendemos como organizar esas horas nocturnas, como che afectan. Doutra banda, tamén estivemos en festivais: Tocamos en Euskal Herria e estivemos fóra de aquí, e esa experiencia, por unha banda, é surrealista e prodúcenos moita risa, e por outro, aprendemos moito facendo.

Pero…

Pero necesitabamos un descanso e estamos moi a gusto. Estivemos pondo música xuntos, pero non con esa responsabilidade que tes baixo o nome dAs tea Partys, porque ao final chegou a ter unha gran responsabilidade e, desde o punto de vista psicolóxico, ten unha gran esixencia. E máis aínda na identidade dixital. Estar conectado todo o tempo, estar online, actuar… Os artistas de hoxe en día non só teñen que facer música, senón que teñen que facer mil cousas máis, e iso é o que máis nos cansaba. Agora, por exemplo, temos todas as redes sociais paralizadas e para nós foi unha auténtica calma, e tamén notamos un pouco no día a día das nosas vidas. Veremos como regresar, de momento non pensamos moito niso. Decidimos quedarnos un intre, porque era un proxecto noso e queriamos facelo a gusto. Hai outras cousas impostas, así que nós non nos imos a impor máis cousas.

Mencionou a identidade dixital. Si non me equivoco, fixo un máster sobre xestión de datos. Como é a situación?

Na actualidade, a venda de datos é inmediata. Se trafican moito cos nosos datos. Buscaches algo nunha páxina e na seguinte aparéceche un anuncio relacionado co que buscaches. Isto é debido a que o buscador vendeu os seus datos. E iso é o que coñecemos até agora, é dicir, eu búscoo e aparécelleme. Pero buscaches, fixeches unha acción. Agora fano a través do móbil, con imaxes, con micro. O móbil é un dispositivo moi intelixente, con moitos sensores e cousas, e nós, ao baixar as aplicacións, damos o noso consentimento a unha chea de condicións, sen lelas, e permitimos que se tomen todas esas cousas.

Hai pouco ouvín que o robot aspirador roomba escanea o plano da túa casa e vende ese plano a unha chea de xente, tanto de Google como de Ikea, e por iso Ikea envíache un anuncio dun moble que vén á túa medida, porque sabe onde podes polo, porque a roomba rexistrouno. Quen podería pensar que a roomba está a rexistrar e enviando o plano da túa casa e que sabe cando colocaches un novo moble e onde? Pois así é. O mundo da xestión de datos é moi descoñecido para a xente, non temos educación nestes temas, e ademais todo é moi novo. Por tanto, creo que é necesario facer unha divulgación mínima, xestionar ben os nosos datos dixitais e empezar a coidar a privacidade.

Como?

É unha pequeñez, pero a webcam sempre ten que ir tapada. E logo, diría que hai que pensar ou elixir, como cando facemos outras cousas. No campo da alimentación, por exemplo, temos en conta a sustentabilidade, e cando vas comer un pintxo, igual te tomas sen carne, ou polo menos sabes que podes elixir. O mesmo á hora de publicar: por exemplo, non publique unha foto se está moi preto da súa casa, ou non poña a localización. Así, a máquina saberao, pero non todos os seus contactos. Ao final, o mundo dixital é como o mundo físico, e a xente non sae á praza e grita todo o que fixo, mentres que na praza do mundo dixital estamos a meter todo. Cada un ten que decidir cal é o local, cal é a praza e cal é a habitación, porque no mundo dixital temos que ter a nosa propia habitación, para xestionar os datos de Osakidetza, para xestionar as transferencias que fagamos... Logo temos que elixir unha praza, xa sexa Facebook ou Google, e logo estar cos amigos, como Whatsapp. Pero saiba que son unha habitación, unha praza e unha sociedade. Introduza o filtro e comece a decidir en que foro quere dicir algunhas cousas ou onde quere mostrar todas as súas contas e onde non.

Vostede defende o código aberto e a tecnoloxía libre. Creo que se entende bastante claramente por
que é positivo que a tecnoloxía sexa aberta, pero ás veces parece que estas posibilidades, aínda que estean dispoñibles, están moi lonxe da “xente máis sinxela”. Que lle parece?

Non temos o costume de crear e facer as nosas ferramentas. En Latinoamérica, por exemplo, xeran unha chea de cousas, unha chea de aplicacións para o día a día, e aquí, en cambio, somos moi consumistas, o que facemos é recoller, comprar e punto. Máis no mundo da tecnoloxía, temos medos e limitacións. Ao comprar roupa, por exemplo, temos en conta de onde vén; en canto a tecnoloxía, compramos calquera cousa, non nos importa quen a fixo, que pasou para poder facer iso… En calquera caso, a Fundación puntu.eus fixo o proxecto Kaixo, e quero mencionar, porque estou moi contento. A través deste proxecto traballar todos estes temas nas escolas, e nós participamos na elaboración do contido. Está en formato vídeo e pode ser visto por calquera. Estou contento, por unha banda, porque a Fundación puntu.eus quere unha sociedade vasca creativa, e non só unha persoa consumidora. En Internet ocorre o mesmo, consumimos moito e non o creamos en eúscaro, e neste proxecto porase en valor e ensinaranse algunhas competencias para converter aos mozos en creadores, e traballarase a identidade dixital. Como se dixo anteriormente, a tecnoloxía e Internet entraron moi rápido, as redes sociais han entrado moi rápido, e a xestión dos datos e a privacidade cambiaron moito. Por tanto, do mesmo xeito que aprendemos un idioma ou diñeiro, temos que ensinar sobre a identidade dixital. Estou moi contento porque en Euskal Herria tamén están a xurdir este tipo de proxectos.

Tamén participaches noutro proxecto que aúna tecnoloxía e educación: Inspira. Que é?

É un proxecto que creamos cando estaba en Deusto. Non sei si sabédelo, pero nas carreiras de tecnoloxía e ciencias o número de mozas é moi baixo e está a baixar moito. Fai uns 40 anos, case o 44% das nenas eran nenas e agora o 11% eran nenas. Non avanzamos, senón retrocedemos. A tendencia está a aumentar, en moitas industrias só hai homes e é moi perigosa, porque no mundo non só pódense atopar solucións desde o punto de vista dos homes. Por tanto, Inspira é un curso de seis horas. As mulleres tecnólogas dan e traballan os estereotipos, as profesións, os referentes… De feito, os referentes das mulleres científicas son de hai cen anos.

Marie Curie.

Iso é. E está moi ben, pero deu vida. Unha muller ten que dar vida para estar na ciencia, ten que ser a mellor, ten que gañar un Nobel… A través da inspiración quixemos derrubar eses referentes, mostrar algúns máis próximos, algunhas cousas “máis comúns”.

Por exemplo?

A directora executiva de Youtube é a muller.

Estás satisfeito co resultado do proxecto?

Estou moi contento. Este ano celebrouse por terceiro ano consecutivo, e este ano, por primeira vez, tamén se sumaron os mozos. Até agora os alumnos separábanse, e as propias mozas pediron que se mantivesen así, porque cando están todas xuntas cambian os roles e cando se separan, as mozas se empoderan unha chea, as relacións son moi diferentes e pediron por favor que llo manteñan. Pero mentres as mozas traballaban, os mozos facían calquera cousa, e iso tampouco o queriamos, e os mozos tamén teñen que traballar, eles tamén teñen estereotipos e están moi marcados. Entón, este ano tamén están a ofrecer un camiño para eles. Doutra banda, o
proxecto comezou en Deusto hai tres anos, pero hoxe en día desenvólvese en Araba, Bizkaia e Gipuzkoa e agora comeza en Madrid e Cataluña. Telefónica gañou tamén un premio que concede en España. Para min é terrible, porque o contido que eu creei é enorme saber que funciona e que funciona ben.